Σαν Σημερα: Προσωπα

ΒΕΝΙΑΜΙΝ ΦΡΑΓΚΛΙΝΟΣ: "Ο χρόνος είναι χρήμα"

Ο Βενιαμίν Φραγκλίνος ήταν αρωγός στην ίδρυση πανεπιστημίων και βιβλιοθηκών στις ΗΠΑ. Σπουδαία κατορθώματα που άλλαξαν τη ροή της ιστορίας από έναν άνθρωπο που σταμάτησε το σχολείο στην ηλικία των 10 ετών. Το βασικό του όμως επίτευγμα ήταν η εφεύρεση του αλεξικέραυνου. Σαν σήμερα γεννήθηκε ο αμερικανός πολιτικός και εφευρέτης.

 

Ο Βενιαμίν Φραγκλίνος γεννήθηκε στη Βοστώνη το 1706. Ήταν το 16ο από τα 17 παιδιά του Γιοσάια Φραγκλίνου, παρασκευαστή κεριών και σαπουνιών. Ήταν ο νεότερος γιος της οικογένειας και μάλλον ο πιο αγαπημένος. Τον ελεύθερο του χρόνο ο μικρός Φραγκλίνος τον αφιέρωνε στη μελέτη επιστημονικών και άλλων βιβλίων και στη συγγραφή σατιρικών δοκιμίων και ποιημάτων, παρά την άποψη του πατέρα του ότι "οι ποιητές ήταν πάντα ζητιάνοι".


Οι γονείς του επιθυμούσαν ο μικρός Βενιαμίν να γίνει κληρικός, όμως από πολύ νωρίς αυτός διάλεξε διαφορετικό δρόμο: Στην ηλικία των 12 ετών έγινε βοηθός στο τυπογραφείο του αδερφού του Τζέιμς. Τρία χρόνια αργότερα, ο Τζέιμς ίδρυσε την "New England Courant", την πρώτη ανεξάρτητη εφημερίδα των αποικιών. Στον Βενιαμίν δεν επιτράπηκε να γράψει στην εφημερίδα. Έτσι, αυτός χρησιμοποιώντας το ψευδώνυμο "Mrs. Silence Dogood" άρχισε να στέλνει γράμματα στην εφημερίδα του αδερφού του, τα οποία δημοσιεύονταν για αρκετό καιρό χωρίς να καταλάβει κανείς τον πραγματικό τους συγγραφέα. Μάλιστα το περιεχόμενό τους ήταν τέτοιο, ώστε προκάλεσαν συζήτηση στην πόλη της Βοστώνης.


Το 1723, σε ηλικία 17 ετών, ο Βενιαμίν Φραγκλίνος άφησε τη γενέτειρά του και πήγε στην Φιλαδέλφεια της Πενσιλβάνια. Αρχικά δούλεψε σε διάφορα τυπογραφεία της πόλης. Κάποια στιγμή ήρθε σε επαφή με τον Γουίλιαμ Κιθ, κυβερνήτη της πολιτείας της Πενσυλβάνια, ο οποίος έπεισε τον Φραγκλίνο να ταξιδέψει στο Λονδίνο για να αναζητήσει τυπογραφικό εξοπλισμό και για να βελτιώσει την τέχνη του, με την υπόσχεση ότι θα τον εφοδιάσει με τις κατάλληλες συστατικές επιστολές. Ο Κιθ όμως δεν κράτησε την υπόσχεσή του, οπότε ο 18άχρονος Βενιαμίν βρέθηκε στο Λονδίνο χωρίς να γνωρίζει κανέναν. Βρήκε πάλι δουλειά σε τυπογραφείο και, το σημαντικότερο, ήρθε για πρώτη φορά σε επαφή με την ευρωπαϊκή επιστημονική και φιλοσοφική σκέψη.

 

http://www.interestingtopics.net/storage/picture48.jpg


Πέντε χρόνια αργότερα ο Φραγκλίνος επέστρεψε στη Φιλαδέλφεια και κατάφερε να γίνει ανεξάρτητος εκδότης. Κατάφερε μάλιστα να πείσει τους κυβερνήτες της Φιλαδέλφεια να του αναθέσουν το σχεδιασμό και την εκτύπωση χαρτονομισμάτων. Το 1730 ίδρυσε την "Εφημερίδα της Πενσυλβάνια" ("Pennsylvania Gazette"), η οποία σύντομα έγινε η πλέον έγκριτη εφημερίδα της Αμερικής. Το Σεπτέμβριο της ίδιας χρονιάς ο Φραγκλίνος παντρεύτηκε την Ντέμπορα Ράιντ (Deborah Reid). Λίγα χρόνια αργότερα ο Φραγκλίνος κυκλοφόρησε ένα κείμενο με τίτλο "Προτάσεις για την Εκπαίδευση των Νέων στη Φιλαδέλφεια," το οποίο οδήγησε στην ίδρυση του Πανεπιστημίου της Πενσυλβάνια. Η επίσημη ημερομηνία ίδρυσης του Πανεπιστημίου τοποθετείται σήμερα στο 1740, γεγονός που το καθιστά το 4ο αρχαιότερο πανεπιστήμιο στις ΗΠΑ (μαζί με το Πρίνστον).


Για 25 χρόνια, από το 1732 μέχρι το 1757, ο Φραγκλίνος εξέδιδε το "Αλμανάκ του Φτωχού Ρίτσαρντ" ("Poor Richard's Almanac"), ένα ημερολόγιο με επιστημονικές γνώσεις σε εκλαϊκευμένη μορφή και συμβουλές για την προσωπική επιτυχία του καθενός με γνώμονα τα χρηστά ήθη. Στο Αλμανάκ αυτό ο Φραγκλίνος έγραφε με το ψευδώνυμο "Ρίτσαρντ Σώντερς" (Richard Saunders). Η επιτυχία του Αλμανάκ ήταν μεγάλη. Είναι ενδεικτικό ότι η περιληπτική του έκδοση "Ο δρόμος προς την ευημερία" ("The Way to Wealth") μεταφράστηκε σε πολλές γλώσσες.


Εφευρέσεις


Εφηύρε το αλεξικέραυνο αφού διαπίστωσε την ηλεκτρική φύση του κεραυνού. Πρότεινε την κατασκευή πυκνωτή πολλαπλών πλακών. Ανακάλυψε την πρώτη θερμάστρα που λειτουργούσε με μεταφορά αέρα. Εφηύρε τους διεστιακούς φακούς. Δεν κατοχύρωσε καμία από τις εφευρέσεις του, γιατί θεωρούσε ότι ανήκουν στο λαό.


Φυσική

 

Το 1749 ο Φραγκλίνος έκανε την υπόθεση ότι τα σύννεφα είναι ηλεκτρισμένα και ότι η αστραπή είναι μία ταχύτατη απελευθέρωση ηλεκτρικού ρευστού από τα σύννεφα. Καθώς μάλιστα ήταν απόλυτα πεισμένος ότι η αστραπή ήταν ένα ηλεκτρικό φαινόμενο, προειδοποιούσε στα κείμενά του τους αναγνώστες του ότι οι ψηλοί λόφοι, τα δένδρα και οι καμινάδες, ήταν ιδιαίτερα επικίνδυνα, διότι δρούσαν σαν προεξοχές, -σαν ακίδες- και μπορούσαν να προκαλέσουν εκφόρτιση των νεφών. Η δράση αυτή των ακίδων ήταν μία από τις πρώτες ανακαλύψεις του Φραγκλίνου, ο οποίος αν και αδυνατούσε να την εξηγήσει πίστευε ότι θα ήταν ιδιαίτερα χρήσιμη στην ανθρωπότητα.


Εκτελώντας ο ίδιος μία σειρά πειραμάτων παρατήρησε και μία άλλη λειτουργία της ακίδας με τη χρήση του αλεξικέραυνου. Το αλεξικέραυνο εκτός του ότι προκαλούσε εκφόρτιση ενός νέφους, μπορούσε να οδηγήσει την αστραπή με ασφάλεια στο έδαφος.


Ο Φραγκλίνος προσπάθησε να εξηγήσει και την απώθηση ανάμεσα σε φορτισμένα σώματα. Για το σκοπό αυτό πρότεινε την ιδέα της «ηλεκτρικής ύλης» την οποία θεωρούσε ότι αποτελείται από μικρά σωματίδια ικανά να διεισδύσουν στην κοινή ύλη, ακόμη και στα μέταλλα, χωρίς καμμία αισθητή αντίσταση. Η διαφορά ανάμεσα στην κοινή και στην ηλεκτρική ύλη, οφείλεται στην αμοιβαία έλξη των σωματιδίων της πρώτης και στην αμοιβαία άπωση των σωματιδίων της δεύτερης. Τα σωματίδια της ηλετρικής ύλης όμως έλκονται από την κοινή ύλη και σκορπίζονται μέσα σ' αυτή. Μ' άλλα λόγια η κοινή ύλη είναι ένα σφουγγάρι για το ηλεκτρικό ρευστό. Όταν όμως προστίθεται συνεχώς ηλεκτρική ύλη σ' ένα σώμα, τότε αυτή δεν μπορεί να μπει μέσα στο σώμα και συγκεντρώνεται στην επιφάνειά του, όπου και σχηματίζει μία ηλεκτρική "ατμόσφαιρα". Το σώμα τότε ηλεκτρίζεται. Ο Φραγκλίνος, με τη θεωρία αυτή της "ηλεκτρικής ατμόσφαιρας" κατάφερε να εξηγήσει την άπωση ανάμεσα στα θετικά, φορτισμένα σώματα. Η θεωρία του όμως δεν μπορούσε να ερμηνεύσει την άπωση ανάμεσα στα αρνητικά φορτισμένα σώματα.


Γενικώς, με τα πειράματα του ο Φραγκλίνος απέδειξε ότι τα ηλεκτρικά φαινόμενα δεν είναι αποτελέσματα ανθρώπινων τεχνασμάτων στο εργαστήριο, αλλά αποτελούν μέρος των δραστηριοτήτων της φύσης.

 

http://www.telebit.gr/press/rss/photos/almanak/0411/franklin.jpg


Πολιτική


Διετέλεσε μέλος της Επιτροπής που συνέταξε τη Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας των ΗΠΑ. Συνολικά, η συμβολή του Φραγκλίνου στην ανεξαρτησία των Ηνωμένων Πολιτειών είναι μεγάλη. Είναι χαρακτηριστικό ότι, από τους λεγόμενους "πατέρες" του αμερικανικού έθνους, είναι ο μόνος του οποίου η υπογραφή υπάρχει και στα τέσσερα έγγραφα που σφράγισαν τη μετατροπή των τότε βρετανικών αποικιών σε νεοσύστατο κράτος: στη Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας (Declaration of Independence), στη Συνθήκη με τους Γάλλους, στην Ειρηνευτική Συνθήκη με τους Άγγλους και στο πρώτο Σύνταγμα των ΗΠΑ.


Αποφθέγματα

 

Σ’ αυτήν τη ζωή τίποτε δεν είναι σίγουρο, εκτός από το θάνατο και τους φόρους.
Είτε γράψε κάτι που αξίζει να διαβαστεί είτε κάνε κάτι που αξίζει να γραφτεί.
Ο καλός φίλος και η σκιά εμφανίζονται μόνον όταν ο ήλιος λάμπει.
Η τραγωδία στη ζωή είναι πως γινόμαστε γέροι πολύ σύντομα και σοφοί πολύ αργά.
Δάνεισε λεφτά σ’ έναν εχθρό και τον κέρδισες. Δάνεισε σ’ έναν φίλο και τον έχασες.
Οι φάροι είναι πιο χρήσιμα κτίσματα από τις εκκλησίες.
Ο χρόνος είναι χρήμα.
Όλοι θέλουν να ζήσουν πολύ, κανένας όμως δεν θέλει να γεράσει.
Όταν μιλάς σ’ έναν άνθρωπο, κοίτα τον στα μάτια. Όταν σου μιλά, κοίτα τον στο στόμα.
Τρεις μπορούν να κρατήσουν ένα μυστικό, αν οι δυο απ’ αυτούς είναι πεθαμένοι.
Μην πιστεύεις τίποτα από αυτά που ακούς, και μόνο τα μισά από αυτά που βλέπεις.
Η ανάγκη δεν έκανε ποτέ καλά παζαρέματα.
Πρόσεχε τα μικρά έξοδα. Μια μικρή διαρροή μπορεί να βουλιάξει ένα μεγάλο καράβι.
Υψηλή ευφυΐα χωρίς μόρφωση είναι σαν ασήμι στο ορυχείο.
Ο φίλος που του ζητάς χάρη πρέπει να σε ευγνωμονεί.

 

ΠΗΓΗ: el.wikipedia / http://ebooks.edu.gr / gnomikologikon.gr

 

Σχόλια

Το Arcadia938.gr σέβεται όλες τις απόψεις, αλλά διατηρεί το δικαίωμα μη δημοσίευσης υβριστικών, συκοφαντικών, ρατσιστικών σχολίων και διαφημίσεων, καθώς αντιβαίνουν στις διατάξεις την κείμενης νομοθεσίας. Τα σχόλια απηχούν αποκλειστικά προσωπικές απόψεις αναγνωστών.