Τα πρώτα χρόνια

Γεννήθηκε στις 21 Μαρτίου του 1920 στη Θεσσαλονίκη, όπου είχε μετακομίσει η οικογένειά του από το Ναύπλιο. Κατά τη διάρκεια των μαθητικών του χρόνων πήρε μαθήματα κιθάρας, μπουζουκιού και ούτι από τον διάσημο μουσικοδιδάσκαλο της εποχής Γεώργιο Λώλο. Το 1935 επέστρεψε με την οικογένειά του στο Ναύπλιο και σε ηλικία μόλις 15 ετών έκανε τις πρώτες εμφανίσεις του σε μαγαζιά της περιοχής.

Η αλήθεια είναι ότι ο Μανώλης Χιώτης δεν έζησε δύσκολα παιδικά χρόνια. Η οικογένειά του ήταν ευκατάστατη (η μητέρα του μάλιστα διατηρούσε ένα από τα πλέον αριστοκρατικά μπαρ της εποχής) και αυτό το αρχοντικό στυλ στο πάλκο διατήρησε και ο ίδιος στη μετέπειτα πορεία του.

Ο 16χρονος μπουζουξής θα φανερώσει το ταλέντο του από νωρίς, ενώ σύντομα το όνομά του θα φιγουράρει ως βασικός εκτελεστής στην «Κολούμπια», με την οποία και θα συνεργαστεί για πολλά χρόνια. Την ίδια εποχή γνωρίζεται με τον Μπαγιαντέρα και κερδίζει την εύνοιά του, παίζοντας μαζί του τις προπολεμικές επιτυχίες του πρώτου: "Νυχτερίδα", "Μ' έχεις μαγεμένο", "Ζούσα μοναχός χωρίς αγάπη" κ.ά.

Ο Μανώλης Χιώτης έγραψε για τον Άρη Βελουχιώτη

Ο σπουδαίος δεξιοτέχνης του μπουζουκιού και συνθέτης πολλών αγαπημένων τραγουδιών Μανώλης Χιώτης (21 Μάρτη 1921–1970) σε ηλικία 24 ετών θα γράψει τη μουσική για ένα τραγούδι αφιερωμένο στο θάνατο του Πρωτοκαπετάνιου της Εθνικής Αντίστασης Άρη Βελουχιώτη. Τους στίχους έχει ήδη γράψει ο Νίκος Μάθεσης (1907-1975). Ο Χιώτης έντυσε αυτούς τους στίχους με μια μελωδία σε ρυθμό χασαποσέρβικο. Όμως η συμβολή του στη δημιουργία του τραγουδιού δεν σταμάτησε εκεί. Άλλαξε μια λέξη (κλαψοπούλι) στους στίχους του Μάθεση και έγραψε τους στίχους της τέταρτης στροφής («Κείνος δε θέλει κλάματα/ δε θέλει μοιρολόγια/ θέλει αγώνες και χαρές/ αρματωσιές και βόλια») την οποία πρόσθεσε στις άλλες τρεις. Το τραγούδι δεν κυκλοφόρησε ποτέ σε δίσκο, δεν έγινε γνωστό και δεν τραγουδήθηκε από τον κόσμο.

Ο Χιώτης "αλλάζει" το μπουζούκι

Στη δεκαετία του '40, ο Χιώτης γράφει τη μία επιτυχία μετά την άλλη: "Πάλι στις τρεις ήρθες εχθές να κοιμηθείς", "Θα σου πω το μυστικό μου", "Το φτωχομπούζουκο" κ.λπ. Η καριέρα του αρχίζει να παίρνει τα πάνω της, ενώ την ίδια εποχή είναι που του μπαίνει το μικρόβιο για ένα μπουζούκι με διαφορετικό ήχο από τον συνήθη.

Εισήγαγε την τέταρτη -διπλή- χορδή στο μπουζούκι, το οποίο "μπήκε και στην πρίζα" και έγινε ηλεκτρικό. Η καινοτομία αυτή τον έφερε αντιμέτωπο με τους ρεμπέτες. Το αποτέλεσμα όμως, τον δικαίωσε. Το απαγορευμένο και «χαρακτηρισμένο» όργανο μπήκε στα σαλόνια της πλατιάς μάζας, γινόμενο σύμβολο της ελληνικής λαϊκής μουσικής.

Στη δεύτερη εκτέλεση του ήδη γνωστού τραγουδιού του "Ο πασατέμπος" (1946), στο πάλκο, χρησιμοποιεί πλέον δύο μπουζούκια, ένα κλασικό με μεταλλικές χορδές και ένα με χορδές από έντερα, ώστε η χροιά του να μοιάζει με το ούτι.

Το 1950 θα βρει τον Χιώτη με δύο χρόνια χωρίς σουξέ, έπρεπε λοιπόν να σκαρφιστεί μια λύση: πείθει τον στιχουργό Νίκο Ρούτσο να τον προμηθεύει με τους στίχους που απέρριπτε ο Τσιτσάνης. Οι πολυπόθητες επιτυχίες έρχονται με τα "Πεταλάκια" και το "Σ' αυτό το φτωχοκάλυβο", με τον Χιώτη να διασφαλίζει τη θέση του στο πάλκο.

Ο Χιώτης και οι δύο γάμοι

Το 1954 θα έρθει ο πρώτος του γάμος, με την τραγουδίστρια Ζωή Νάχη, με την οποία και αποκτά νωρίς-νωρίς δύο παιδιά. Η μοίρα είχε ωστόσο άλλα στο μυαλό της και σε σύντομο χρονικό διάστημα θα γνωρίσει τη Μαίρη Λίντα, με την οποία και θα αποτελέσουν το ανεπανάληπτο ντουέτο που κυριάρχησε στο ελληνικό τραγούδι για περισσότερο από μία δεκαετία!

Ο Χιώτης θα παντρευτεί τη Μαίρη Λίντα το 1959, με την οποία θα παραμείνει παντρεμένος μέχρι το 1966. Αυτή θα είναι και η εποχή της μεγάλης του ακμής: κλασικές επιτυχίες, απανωτά σουξέ και εμφανίσεις στον κινηματογράφο.

True strory

Ο δεξιοτέχνης μουσικός όμως είχε βιώσει μια πολλή άσχημη εμπειρία. Τη δολοφονία του πατέρα του μπροστά στα μάτια του. Ο δράστης ήταν ένα Μανιάτης με τον οποίο ο πατέρας του μουσικού είχε ανοιχτούς λογαριασμούς. Σύμφωνα με τη συνεργάτιδα και σύντροφο της ζωής του, Μαίρη Λίντα, το γεγονός της δολοφονίας του πατέρα του ήταν κάτι που ο Χιώτης δεν κατάφερε να ξεπεράσει ποτέ. 

Ο καινοτόμος Χιώτης

Ο αθηναϊκός Τύπος τον αποκαλούσε "οδηγό του μπουζουκιού στα σαλόνια". Ο Χιώτης είναι ωστόσο γνωστός και για μια ακόμα καινοτομία του: τα κέντρα διασκέδασης! Μετά τον πόλεμο συλλαμβάνει την ιδέα ενός «καθαρού» νυχτερινού κέντρου που ο κόσμος θα μπορούσε να διασκεδάσει χωρίς "παρατράγουδα": ανοίγει το κοσμικό κέντρο "Πίγκαλς", που έμελλε να είναι και το πρώτο "κοσμικό κέντρο" της Αθήνας.

 Και βέβαια ήταν και τα σόλο του, με το μπουζούκι να απογειώνεται και να τον χαράσσει αμετάκλητα στις μνήμες του κόσμου. Ποτέ άλλοτε το "υπερβολικά λαϊκό" αυτό όργανο δεν έβγαλε τέτοιο ήχο! Ταυτόχρονα, μοιράζει σουξέ αριστερά και δεξιά, με τα πλέον αξιομνημόνευτα να είναι τα κομμάτια που έδωσε στον Στέλιο Καζαντζίδη.

Οι συνθέσεις του "έντεχνου" τραγουδιού

Η δεκαετία έμελλε να ολοκληρωθεί με ένα μνημειώδες έργο για την ελληνική μουσική. Ήταν το 1959 όταν ο Χιώτης θα ενορχηστρώσει τον "Επιτάφιο" του Γιάννη Ρίτσου, μελοποιημένο από τον Μίκη Θεοδωράκη, που έχει ήδη κάνει μια αποτυχημένη έκδοση, και τον απογειώνει! Ο δίσκος μπαίνει στα στόματα όλων των Ελλήνων και κάνει τους συντελεστές του λαϊκούς ήρωες.

Μια νέα εποχή ξεκινά για τους κορυφαίους μπουξουξήδες της χώρας, που μετονομάζονται σε σολίστ του μπουζουκιού και μπαίνουν στην καλή κοινωνία αλλά και τις συνθέσεις του λεγόμενου «έντεχνου» τραγουδιού.

Ο Χιώτης ενορχηστρώνει τους "Λιποτάκτες", την "Πολιτεία" και το "Αρχιπέλαγος", ενώ από κοινού με τις φωνές της Μαίρης Λίντα, του Μπιθικώτση, του Καζαντζίδη, της Μαρινέλλας και το "βαρύ πυροβολικό" Θεοδωράκη και Χατζιδάκι (του οποίου υπήρξε για καιρό σολίστας) σφραγίζουν το ελληνικό τραγούδι της εποχής. Και είναι ακριβώς αυτός που θα ανοίξει τον δρόμο του "παντρέματος" τον λαϊκών μουσικών και των λόγιων συνθετών, φτάνοντας το "έντεχνο" τραγούδι στη μεγάλη του ακμή.

Ο Μανώλης Χιώτης και ο Τζίμυ Χέντριξ

Η φήμη του πέρασε τα σύνορα της Ελλάδας και απλώθηκε μέχρι την Αμερική. Ο Τζίμι Χέντριξ, αλλά και ο πρόεδρος Λίντον Τζόνσον, θαύμασαν το ταλέντο του. Αξίζει να σημειώσουμε ότι τεκμηριώνεται πλέον πως ο Χιώτης κλήθηκε ειδικά για να παίξει στα γενέθλια του αμερικανού προέδρου Λίντον Τζόνσον!

Ο Χέντριξ γνωρίστηκε με τον Χιώτη πιθανότατα στο Σικάγο, όταν και έπαιξαν σε διπλανά μαγαζιά, με τον Τζίμι να αναφωνεί έπειτα από ρεσιτάλ: "Ο Χιώτης είναι ο μεγαλύτερος σολίστας του κόσμου". Το τραγούδι του σπουδαίου συνθέτη "Την έδιωξα κι όμως την αγαπώ" βρίσκεται στο προσωπικό μουσικό αρχείο του Χέντριξ μετά τον θάνατό του. 

Το τέλος

Τα τελευταία πέντε χρόνια της ζωής του μεγάλου μαέστρου έμελλε να είναι και τα πλέον δραματικά. Το 1966 χωρίζει με τη Μαίρη Λίντα, γεγονός που του στοίχισε σε καθοριστικό βαθμό, κάνει μια σειρά από αποτυχημένες συνεργασίες, ενώ την ίδια εποχή θα αντιμετωπίσει και το σοβαρό πρόβλημα με την υγεία του: ο καρκίνος αρχίζει να τον κατατρώει. Μόνο ευχάριστο διάλειμμα, ο γάμος του με την Μπέμπα Κυριακίδου, με την οποία θα περάσει τα χρόνια που του απέμειναν.

Ο Μανώλης Χιώτης πέθανε την ημέρα των γενεθλίων του, νικημένος από από τον καρκίνο, στο Ιπποκράτειο Νοσοκομείο. Το ημερολόγιο έδειχνε 21 Μαρτίου 1970. Ο επίλογος θα γραφτεί στο Α' Νεκροταφείο, με τη συνοδεία των τριών συζύγων του και το τραγούδι του "Ηλιοβασίλεματα" να τον αποχαιρετά. Χιλιάδες κόσμου θα τον συντροφεύσουν στην τελευταία του κατοικία.

Δισκογραφία

Ναι μάτια μου (1955)

Θέλω να πω τον πόνο μου (1955)

Έφυγες και που μ' αφήνεις (1956)

Ώρα καλή καράβι μου (1957)

Συγχώρα με μητέρα (1957)

Εσύ δεν είσαι άνθρωπος (1957)

Διάβασα πως παντρεύεσαι (1957)

Σκότωσέ με (1957)

Απότομα (1959)

Απόψε φίλα με (1959)

Πάρε το δάκρυ μου (1959)

Εσύ είσαι η αιτία που υποφέρω (1959)

Τα πεταλάκια (η σούστα) (1961)

Οριεντάλ σόλο (1962)

Συλβάνα (1962)

Hiotis Sorrow (1962)

Θεσσαλονίκη μου (1962)

Μελαχροινή τσιγγάνα μου (1963)

Σήκω κοπέλα μου (1964)

Σου γράφω μάνα από την Αμερική (1965)

Σαν πρώτα δεν μ' αγαπάς (1965)

Honeymoon (1965)

Ανοίχτε απόψε ουράνια (1965)

Η μεγάλη μου αγάπη (1965) 

Πηγές: www.sansimera.gr/www.newsbeast.gr/www.mixanitouxronou.gr/www.kar.org.gr/