Από τους δυναμικότερους και πιο επιτυχημένους επιχειρηματίες του 20ου αιώνα, με διεθνή αναγνώριση και καταξίωση. Εφοπλιστής, από τους θεμελιωτές του μεταπολεμικού ελληνικού θαύματος στη ναυτιλία. Η "βεντέτα" του σε προσωπικό και επιχειρηματικό επίπεδο με τον σύγγαμβρό του Αριστοτέλη Ωνάση τροφοδότησε τις στήλες των εφημερίδων όλου του κόσμου και διαμόρφωσε μέρος του προσωπικό του μύθου.

Τα πρώτα χρόνια 

Ο Σταύρος Νιάρχος γεννήθηκε στις 3 Ιουλίου 1909 στην Αθήνα. Οι γονείς του, με καταγωγή από την Λακωνία, μόλις είχαν επιστρέψει στην πατρίδα από τις Ηνωμένες Πολιτείες, όπου διατηρούσαν ένα πολυκατάστημα στο Μπάφαλο της Νέας Υόρκης. Ο πατέρας του Σπύρος ασχολήθηκε με το εμπόριο λαδιού, ενώ η μητέρα του Ευγενία καταγόταν από την πλούσια οικογένεια των αδελφών Κουμάνταρου, που διατηρούσε στον Πειραιά τον αλευρόμυλο "Ευρώτας".

Ο Σταύρος Νιάρχος τελείωσε το Βαρβάκειο και τη Νομική Αθηνών. Το 1929 άρχισε να εργάζεται στον αλευρόμυλο των θείων του και γρήγορα ξεχώρισε για τις διοικητικές ικανότητές του. Αντιλαμβανόμενος το μεγάλο κόστος από την εισαγωγή σιταριού από την Αργεντινή και τη Σοβιετική Ένωση, έπεισε τους θείους του ότι θα τους συνέφερε καλύτερα εάν είχαν δικά τους πλοία. Κατά τη διάρκεια της μεγάλης οικονομικής κρίσης, αγόρασε 6 πλοία αντί 120.000 δολαρίων.

Ο Στόλος

Ο Σταύρος Νιάρχος υπηρέτησε στο Ελληνικό Ναυτικό κατά τη διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Συμμετείχε στις συμμαχικές  επιχειρήσεις στη  Νορμανδία,  όπου και του απονεμήθηκαν, μεταξύ άλλων τιμητικών διακρίσεων, ο  Ταξιάρχης του Τάγματος του Φοίνικος το 1977, ο Ταξιάρχης του Τάγματος του Γεωργίου του Α΄ και ο Ταξιάρχης του Τάγματος των Αγίων Γεωργίου και Κωνσταντίνου. Κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου στρατεύεται και υπηρετεί ως Σημαιοφόρος στο Πολεμικό Ναυτικό. Συμμετέχει στις συμμαχικές επιχειρήσεις στη Νορμανδία, όπου παρασημοφορείται. Τα πλοία του μισθώνονται από τους Συμμάχους και έξι από αυτά βυθίζονται.

Με τα 2.000.000 δολάρια της αποζημίωσης από τα βυθισμένα πλοία του και τα 16 "Λίμπερτυ", που πήρε ως δώρο από την αμερικανική κυβέρνηση, ο Νιάρχος ανακάμπτει οικονομικά και επενδύει σε μεγάλα τάνκερ. Η κίνησή του αυτή αποδεικνύεται ευφυής και θα τον καταστήσει έναν από τους μεγαλύτερους πλοιοκτήτες στον κόσμο. Για πολλά χρόνια του ανήκε ο μεγαλύτερος ιδιωτικός στόλος του κόσμου. Θα εισέλθει στον κόσμο των Κροίσων και θα ονομαστεί "Χρυσός Έλληνας". Την ίδια εποχή, ο Νιάρχος αγοράζει το νησί Σπετσοπούλα στον Αργοσαρωνικό, ακολουθώντας ανάλογη κίνηση του ανταγωνιστή του Αριστοτέλη Ωνάση με τον Σκορπιό και γίνεται ένας από τους μεγαλύτερους συλλέκτες έργων τέχνης, με προτροπή της γυναίκας του Ευγενίας. 

Τα Ελληνικά Ναυπηγεία

Το 1956, ο Νιάρχος αποφάσισε να ιδρύσει και να λειτουργήσει τα Ελληνικά Ναυπηγεία, την πρώτη ιδιωτική επένδυση τέτοιας μορφής στην Ελλάδα, που αποτέλεσε και το μεγαλύτερο ναυπηγείο στη Μεσόγειο. Το 1985, τα Ελληνικά Ναυπηγεία περιήλθαν στο Δημόσιο, αλλά η δέσμευση του Σταύρου Νιάρχου απέναντι στην Ελλάδα εξακολουθεί να αποτελεί μέχρι σήμερα απόδειξη της σημασίας που μπορεί να έχει η ιδιωτική επένδυση προς όφελος της οικονομικής ζωής της χώρας.  Επίσης το 1955 έκανε τη βασική επένδυση για τη δημιουργία των Διυλιστηρίων Ασπροπύργου, τα οποία κρατικοποιήθηκαν το 1976.

Ο Σταύρος Νιάρχος συνέλαβε τη σημασία τού να σκέφτεται και να δρα κανείς σε παγκόσμιο επίπεδο πολλά χρόνια προτού ο όρος "παγκοσμιοποίηση" αρχίσει να χρησιμοποιείται ευρέως. Οι επιχειρήσεις του ξεκίνησαν από τον τόπο της καταγωγής και γέννησής του, την Ελλάδα, αλλά τα επιτεύγματά του αναδείχθηκαν διεθνώς.  Αν και ήταν κυρίως γνωστός από τις δραστηριότητές του στο χώρο της ναυτιλίας, οι πολλαπλές και διαφορετικές επιχειρηματικές του δραστηριότητες βρέθηκαν στο επίκεντρο της παγκόσμιας οικονομίας από την εποχή της σύστασης του "Ομίλου Νιάρχου", το 1939 έως και τον θάνατό του.

Ο πολυγαμικός Νιάρχος

 Το 1930 συνάπτει τον πρώτο του γάμο με την Ελένη Σπορίδη, κόρη ναυάρχου, με την οποία χωρίζει ένα χρόνο αργότερα. Στα μέσα της δεκαετίας του '30 ο θείος του Νίκος Κουμάνταρος μεταναστεύει στις ΗΠΑ. Μετά από λίγο τον ακολουθεί και ο ανιψιός του. Το 1939 παντρεύεται σε δεύτερο γάμο την 20χρονη Μελπομένη Κάπαρη, κόρη πλοιοκτήτη από τη Σύρο και χήρα διπλωμάτη.

Το 1947 χωρίζει από τη γυναίκα του Μελπομένη και η γνωριμία του με τον εφοπλιστή Σταύρο Λιβανό θα τον βάλει στα μεγάλα σαλόνια. Φλερτάρει με τη 14χρονη κόρη του Τίνα και όταν ο πατέρας της αρνείται να του δώσει το χέρι της, λόγω της μικρής της ηλικίας, παντρεύεται τη μεγαλύτερη αδελφή της Ευγενία,που του χάρισε τέσσερα παιδιά, τον Φίλιππο, τον Σπύρο, τη Μαρία και τον Κωνσταντίνο. Τρία χρόνια αργότερα, η Τίνα παντρεύεται τον μεγάλο ανταγωνιστή του, Αριστοτέλη Ωνάση, γεγονός που εξοργίζει τον Νιάρχο.

Ο γάμος του με την Ελληνίδα κόρη του μεγαλοεφοπλιστή Σταύρου Λιβανού δημιούργησε σάλο στα σαλόνια του international jet set. Ίσως επειδή όλοι "ψιθύριζαν" ότι στην πραγματικότητα ο σκληροτράχηλος μεγιστάνας ήταν ερωτευμένος με την μικρότερη αδερφή της Ευγενίας, Τίνα Λιβανού. Ίσως επειδή ο άνδρας με το βλέμμα γερακιού έχασε από τον μεγάλο αντίπαλό του Αριστοτέλη Ωνάση. Ο Σταύρος πίστευε πάντα ότι ο Ari the Greek του "έκλεψε" με... δόλιο τρόπο την λεπτεπίλεπτη, χαριτωμένη Τίνα.

Ο Νιάρχος, που τρελαινόταν για το σκι, γνωρίζεται στο σαλέ του στην Ελβετία με τη Σαρλότ Φορντ, εγγονή του θρυλικού αυτοκινητοβιομήχανου Χένρι Φορντ. Η νεαρή Αμερικανίδα μένει έγκυος και το σκάνδαλο ξεσπάει. Η Ευγενία, η μητέρα των τεσσάρων παιδιών του (Φίλιππου, Σπύρου, Κωνσταντίνου και Μαρίας-Ειρήνης), ζητά και παίρνει διαζύγιο. Ο Νιάρχος παντρεύεται με πολιτικό γάμο τη Φορντ, η οποία φέρνει στον κόσμο το πέμπτο παιδί του, την Έλενα - Άννα. Στο μεταξύ, ξαναφουντώνει ο έρωτάς του για την Ευγενία. Χωρίζει με τη Φορντ, αλλά δεν χρειάζεται να ξαναπαντρευτεί την Ευγενία, καθώς το διαζύγιό τους δεν αναγνωρίζεται στην Ελλάδα, ούτε βεβαίως ο πολιτικός γάμος του με τη Φορντ.

Το 1970 η τέως σύζυγός του Ευγενία Λιβανού βρέθηκε νεκρή στο ιδιόκτητο νησί του στην Σπετσοπούλα. Παρ' ότι βρέθηκαν ίχνη ξυλοδαρμού, οι αρχές αποφάνθηκαν ότι ο θάνατός της προκλήθηκε απο υπερβολική κατανάλωση βαρβιτουρικών. Ένα χρόνο αργότερα έκανε και πέμπτο γάμο, καθώς παντρεύτηκε την αδελφή της Ευγενίας Λιβανού, Τίνα Λιβανού (πρώην σύζυγο του Αριστοτέλη Ωνάση), η οποία πέθανε το 1974. Η Τίνα είχε χωρίσει το 1959 με τον Ωνάση, αφού του είχε χαρίσει τα δύο παιδιά του, Αλέξανδρο και Χριστίνα, και στη συνέχεια τον Μαρκήσιο του Μπλάντφορντ. Το 1974 η Τίνα θα πεθάνει και αυτή από βαρβιτουρικά, εξαιτίας του χαμού του γιου της Αλέξανδρου σε αεροπορικό δυστύχημα. Οι φήμες οργιάζουν και πάλι. Η Τίνα πέθανε στο ξενοδοχείο "Ντε Σαντελιέ" του Παρισιού και ο Νιάρχος κοιμόταν στο διπλανό δωμάτιο.

Ο Νιάρχος μετά το θάνατο της Τίνας δημιούργησε δεσμούς με την Ελέν Ροσά της μεγάλης βιομηχανίας αρωμάτων, την πριγκίπισσα Φιριάλ της Ιορδανίας και την πριγκίπισσα Πινιατέλι.

True story

Ο Σταύρος και η Σαρλότ απέκτησαν μια κόρη, την Έλενα. Ένα κορίτσι το οποίο δεν έμοιαζε καθόλου με την αριστοκρατική μητέρα της. Παχουλή, με μάλλον χοντροκομμένους τρόπους, έκανε οτιδήποτε για να ''τιμωρήσει'' τον πατέρα της. Πίστευε ότι ο Νιάρχος δεν ενδιαφέρθηκε ποτέ για αυτή. Σε νεαρότατη ηλικία παντρεύτηκε τον.... κηπουρό της. Οι στενοί της φίλοι έλεγαν ότι το έκανε για να εκδικηθεί τον Έλληνα μεγιστάνα. Ο μπαμπάς Σταύρος την αποκλήρωσε όπως ήταν φυσικό. Εκείνη κατόρθωσε όμως μέσα από δικαστικούς αγώνες να μην μείνει έξω από την τεράστια κληρονομιά του μεγιστάνα.

Το τέλος

Ο Νιάρχος βρισκόταν στην κορυφή και συμπεριλαμβανόταν στη λίστα με τους 100 πλουσιότερους ανθρώπους του κόσμου, σύμφωνα με τη λίστα του περιοδικού "Fortune". Στις αρχές της δεκαετίας του '90 αποσύρθηκε στο ησυχαστήριό του στο Σεν Μόριτζ, όπου πέθανε στις 16 Απριλίου 1996, χτυπημένος από μια σπάνια αρρώστια, που του είχε παραλύσει το ανοσοποιητικό του σύστημα.

Όσα είχε σκεφθεί και δεν πρόλαβε να κάνει ο ίδιος για την Ελλάδα, τα πραγματοποιεί σήμερα το "Ίδρυμα Σταύρος Σ. Νιάρχος", που συνεστήθη με τη διαθήκη του. Δραστηριοποιείται με την παροχή δωρεών στους τομείς της παιδείας, της κοινωνικής πρόνοιας, της υγείας, των τεχνών και του πολιτισμού. Το ίδρυμα, που διευθύνουν τα παιδιά του, ανακοίνωσε το 2006 ένα φιλόδοξο έργο: την κατασκευή Μεγάλης Βιβλιοθήκης και Λυρικής Σκηνής σ' ένα τμήμα του παλιού Ιπποδρόμου επί της Λεωφόρου Συγγρού.Το Ίδρυμα Στάυρος Νιάρχος είναι ο χορηγός και αποκλειστικός χρηματοδότης ενώ πρόσφατα πλειοδότησε στην δημοπρασία για το Κύπελλο του Σπύρου Λούη, "επαναπατρίζοντας" το.

Πηγές: iefimerida.gr/sansimera.gr/eirinika.gr