Στηλες - Αρκαδικο λεξικο

Η Ιδεατή Αρκαδία στην Τέχνη (photos)

Το "Αρκαδικό Λεξικό" αυτή τη φορά μελετά την ανάπτυξη της ζωγραφικής... στην Αρκαδία! 

Τον 17ο αιώνα ο Γάλλος ζωγράφος Νικόλας Πουσέν (Nicolas Poussin, 1594-1665) στηριζόμενος στο καλλιτεχνικό ρεύμα ζωγράφισε ένα από τους σημαντικότερους πίνακές του, γνωστό σαν "Οι ποιμένες της Αρκαδίας" η  "ET IN ARCADIA EGO" (1647), που εκτίθεται στο Μουσείο του Λούβρου.

Ο πίνακας αυτός αναπαριστά με χαρακτηριστική στοχαστική και μελαγχολική διάθεση τρεις Αρκάδες ποιμένες, ντυμένους με αρχαιοπρέπεια, που στέκονται συμμετρικά γύρω από ένα τάφο με φόντο ένα όμορφο τοπίο. Ένας από αυτούς  είναι γονατισμένος στο έδαφος και διαβάζει την λατινική επιγραφή που είναι χαραγμένη πάνω στον τάφο: "Et in Arcadia Ego", που κατά λέξη μεταφράζεται σαν "και εγώ στην Αρκαδία" και προσιδιάζει την κεντρική αλληγορία του έργου.

Ο δεύτερος βοσκός φαίνεται να συζητά για την επιγραφή με μια πανέμορφη νέα που στέκεται κοντά του. Ο τρίτος στέκεται δίπλα σκεπτικός. Ο καλλιτέχνης είχε ήδη φιλοτεχνήσει πιο πριν (1629-1630) και έναν άλλον, λιγότερο γνωστό, πίνακα με το ίδιο θέμα. Υπάρχουν δύο κύριες και διαφορετικές ερμηνείες της επιγραφής αυτής. Είτε "Ακόμα και στην Αρκαδία, εγώ, ο Θάνατος, υπάρχω" ή "και εγώ (ο άνθρωπος στον τάφο) στην Αρκαδία έζησα". 

"ET IN ARCADIA EGO " ή "The Arcadian shepherds", Nicolas Poussin

Με βάση αυτήν την παραπάνω ερμηνευτική αντίθεση ο πίνακας του Πουσσέν αντανακλά μια μελαγχολική ενατένιση του θανάτου, επισημαίνοντας το γεγονός ότι η επίγεια ευτυχία είναι πολύ πρόσκαιρη και μεταβατική. Ακόμα και όταν αισθανθούμε ότι ανακαλύψαμε ένα μέρος όπου βασιλεύει η ειρήνη και η ευδαιμονία, θα πρέπει πάντα να θυμόμαστε ότι κάποτε αυτό θα έχει ένα τέλος και ότι όλα τότε θα χαθούν. 

Η ματαιότητα και το εφήμερο του επίγειου κόσμου και των πρόσκαιρων απολαύσεων και αγαθών φαίνεται έτσι να απηχεί το κεντρικό μήνυμα και νόημα της ρήσης-επιγραφής αυτής όπως και του πίνακα. Σύμφωνα μάλιστα με την ερμηνεία του πρώτου βιογράφου του Poussin Giovannis Pietro Bellori: "O τάφος μπορεί να βρεθεί ακόμα και στην Αρκαδία και αυτός ο θάνατος συμβαίνει μέσα στην ανθρώπινη απόλαυση".

Θα πρέπει πάντως να σημειωθεί ότι η αλληγορική αυτή φράση ήταν γνωστή στην τέχνη από πιο πριν. Συγκεκριμένα εμφανίζεται για πρώτη φορά σε ένα πίνακα του Giovanni Francesco Guercino (Guerchain), που έγινε μεταξύ του 1621 και 1623. Και ο πίνακας αυτός, που παρουσιάζει δύο ανθρώπους να ενατενίζουν με εκστασιασμό ένα ανθρώπινο κρανίο στο δάσος, χαρακτηρίζεται από ανάλογη διάθεση και αλληγορία.

"Et in Arcadia ego", Giovanni Francesco Guercino, 1621-1623

Πολλοί άλλοι καλλιτέχνες έμελαν αργότερα να απεικονίσουν το Αρκαδικό ιδεώδες, όπως και θέματα που περιστρέφονται γύρω από τον Αρκαδικό Μύθο: πίνακες και γκραβούρες που απεικονίζουν ειδυλλιακά βουκολικά τοπία με σκηνές που απηχούν τις ιδέες και τη διάθεση που που χαρακτηρίζει το "αρκαδικό ειδύλλιο", όπως σκηνές όπου πρωταγωνιστούν θεοί και νύμφες - ο Πάνας εδώ έχει ξεχωριστή θέση. Οι σημαντικότεροι δημιουργοί είναι οι Laurent de la Hyre (1606-1656), Peter Scheemakers (1691-1781), Francesco Zuccarelli (1702-1788), Richard Wilson (1714-1782), Sir Joshua Reynolds (1723-1792), Honore Fragonard (1732-1806), Leon Vaudoyer (1803-1872), Aubrey Beardsley (1872-1898), George Wilhelm Kolbe (1877-1947) και Augustus John (1878-1961).

N. Poussin, "Ποιμένες της Αρκαδίας" (1629-1630;)

 

Πληροφορίες από arcadia.ceid.upatras.gr

Σχόλια

Το Arcadia938.gr σέβεται όλες τις απόψεις, αλλά διατηρεί το δικαίωμα μη δημοσίευσης υβριστικών, συκοφαντικών, ρατσιστικών σχολίων και διαφημίσεων, καθώς αντιβαίνουν στις διατάξεις την κείμενης νομοθεσίας. Τα σχόλια απηχούν αποκλειστικά προσωπικές απόψεις αναγνωστών.