Στηλες - Ει εσεις οι απ' εξω

H "κακή" γενιά της μεταπολίτευσης

 

Είναι σημαντικό να έχουμε στο νου μας πως οι βασικοί πομποί της μαζικής κουλτούρας στον δυτικό κόσμο έγιναν προσβάσιμα καταναλωτικά αγαθά στην Ελλάδα μόνο κατά τη διάρκεια της δικτατορίας.

 

Ενώ στα τέλη της δεκαετίας του 1960, για παράδειγμα, η τηλεόραση παρέμενε πολυτέλεια, μία πενταετία περίπου αργότερα αποτελούσε τυπικό εξοπλισμό στα μισά νοικοκυριά της Ελλάδας. «Τηλεόραση φτηνή, κουζίνες, δόσεις, γιώτα χι» έλεγε ο Διονύσης Σαββόπουλος, περιγράφοντας καίρια τις ραγδαίες αυτές αλλαγές που επήλθαν στη μαζική κατανάλωση μετά την επιβολή της δικτατορίας.

 

Η ταχύτατη αύξηση της μαζικής κατανάλωσης ,στην οποία αναφέρεται ο Σαββόπουλος, υπήρξε, ως έναν βαθμό, αποτέλεσμα της εκρηκτικά αναπτυσσόμενης οικονομίας των πρώτων ετών της δικτατορίας και της τάσης των συνταγματαρχών να εξαγοράζουν την πολιτική αντίθεση στο καθεστώς με αυξήσεις των κρατικών επιδομάτων και βοηθημάτων.

 

 Είναι μέσα στη χούντα που φτάνει στην Ελλάδα και αυτό το εμβληματικό καταναλωτικό προϊόν, η κόκα-κόλα, μέσα από συμφωνίες ανάμεσα στο καθεστώς και τον μεγιστάνα της εποχής Τομ Πάπας. Ενώ, λοιπόν, η δικτατορία επιχείρησε να εκμεταλλευτεί τον καταναλωτισμό και την πρόσβαση σε υλικά αγαθά προς όφελός της, σε έναν μεγάλο βαθμό τα νέα αυτά μέσα έγιναν όπλα στα χέρια των νέων ανθρώπων για να παλέψουν ενάντια στον κοινωνικό συντηρητισμό και το ιδεολογικό λίμνασμα που επιβαλλόταν άνωθεν.

 

Προσωπική μου εκτίμηση είναι ότι το ελληνικό φοιτητικό κίνημα δεν αποτέλεσε ένα υποδειγματικό κίνημα διαμαρτυρίας, δεδομένων των συνθηκών, αλλά ούτε και ένα φαινόμενο τελείως ανεξάρτητο από τη γενικότερη φοιτητική αναταραχή των '60s.

 

Κοντολογίς, η φοιτητική εξέγερση, με τις καταλήψεις πρώτα της Νομικής και μετά του Πολυτεχνείου, δεν μπορεί να αντιμετωπίζεται ως κάτι εντελώς ανεξάρτητο απ' τον Γαλλικό Μάη του 1968 και το "Καλοκαίρι της αγάπης", αυτό δηλαδή του 1969 στις ΗΠΑ που ολοκληρώθηκε-όπως και το ίδιο το κίνημα των hippies- συμβολικά, με τη συναυλία στο Woodstock. 

 

Επρόκειτο, λοιπόν, για ένα ξεχωριστό κίνημα, που όμως αποτελούσε μέρος ενός γενικότερου παραδείγματος, έναν αντικατοπτρισμό της ευρωπαϊκής εμπειρίας χωρίς αναγκαστικά πρωτοποριακό χαρακτήρα, δεδομένου ότι μάχονταν για πολύ βασικά πράγματα, όπως η ελευθερία του λόγου, οι ελεύθερες φοιτητικές εκλογές κ.λπ..

 

 Παρ' όλα αυτά, η γενιά αυτή, τα παιδιά της δικτατορίας, βοήθησε στον εκσυγχρονισμό της ελληνικής κοινωνίας σε μια Ελλάδα που άλλαζε πρόσωπο με ταχύτατους ρυθμούς τα μεταπολιτευτικά χρόνια. Έχουμε, για παράδειγμα, σε μεγάλο ποσοστό χειραφέτηση των γυναικών σε σύγκριση με το παρελθόν, ακόμα και μέσα στον ίδιο τον χώρο της Αριστεράς, που παρά το προοδευτικό της πρόσημο, διακατεχόταν από έντονα αντιδραστικές και πατριαρχικές αντιλήψεις. 

 

Διαφωνώ ριζικά, λοιπόν, με την οπτική που αντιμετωπίζει αυτήν τη γενιά αποκλειστικά και μόνο ως φορέα δεινών και με τη δημοφιλή άποψη που επιβλήθηκε τον τελευταίο καιρό, που την αντιμετωπίζει περίπου ως συνεκδοχή ολόκληρης της «κακής» Μεταπολίτευσης.

 

(στη φωτογραφία, τοίχος στο Παρίσι που αναφέρει "Η φαντασία στην εξουσία", κατά τη διάρκεια του Μάη του 1968)

Σχόλια

Το Arcadia938.gr σέβεται όλες τις απόψεις, αλλά διατηρεί το δικαίωμα μη δημοσίευσης υβριστικών, συκοφαντικών, ρατσιστικών σχολίων και διαφημίσεων, καθώς αντιβαίνουν στις διατάξεις την κείμενης νομοθεσίας. Τα σχόλια απηχούν αποκλειστικά προσωπικές απόψεις αναγνωστών.