Διαφορα

Κοινωνική επιχειρηματικότητα, το αντίδοτο της κρίσης

Επίκαιρο άρθρο από δύο Αρκάδες καθηγητές Πανεπιστημίου.

 

Ο​​ι κοινωνικές επιχειρήσεις στην Ελλάδα, πριν και κατά τη διάρκεια της κρίσης, οριοθετήθηκαν και διέγραψαν διαφορετικές πορείες από αυτές που διέγραψαν οι αντίστοιχες στην Ευρωζώνη. Θύματα της εξάρτησής τους από την πολιτική εξουσία της Ελλάδας αντιμετωπίζονται με καχυποψία από μέρος του κοινωνικού συνόλου, καταλογίζοντάς τους αδιαφανή λειτουργία με φαινόμενα διαφθοράς. Η πολιτική αστάθεια, οι διαδοχικές εκλογικές αναμετρήσεις, η αβεβαιότητα, η υπερφορολόγηση, οι ιδεολογικές αγκυλώσεις απέναντι στις ανοιχτές οικονομικές διεργασίες και εμπόριο καθώς και η μη δυνατότητα πρόσβασης σε πηγές χρηματοδότησης οδήγησαν την κοινωνική επιχειρηματικότητα σε πρωτόγνωρη κρίση αλλά και στην αναζήτηση μιας νέας πορείας. Ενώ οι κοινωνικές και οικονομικές δραστηριότητές τους έχουν θετικό αντίκτυπο σε μια κοινωνία που βιώνει τα αποτελέσματα μιας συνεχιζόμενης ύφεσης, η κεφαλαιοποίηση των δράσεων των κοινωνικών επιχειρήσεων παραμένει σε χαμηλά επίπεδα, καθώς προσπαθούν να αναζητήσουν οξυγόνο ανάμεσα στο παρεμβατικό κράτος και στις παραδοσιακές επιχειρήσεις. Τα παραπάνω αναδεικνύονται σε έρευνα που πραγματοποίησε σε κοινωνικές επιχειρήσεις το Ευρωπαϊκό Κέντρο Αριστείας Jean Monnet του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου.

 

Οι πολιτικές που εκπέμπονται από την Ε.Ε. για την κοινωνική επιχειρηματικότητα δημιουργούν τις προϋποθέσεις και στην Ελλάδα να ξεφύγει η κοινωνική επιχειρηματική δράση από την αφετηρία που βρίσκεται σήμερα, να λειτουργήσει ως αντίδοτο στην κρίση και να δρομολογήσει την πορεία της εξόδου από αυτή, σπάζοντας τον φαύλο κύκλο και δίνοντας το έναυσμα για μια αναπτυξιακή τροχιά. Παρ’ όλα αυτά, τα πρωτογενή δεδομένα της έρευνας αποτυπώνουν διφορούμενες απόψεις για τον ρόλο των ευρωπαϊκών κονδυλίων και της αποτελεσματικότητάς τους. Οι διάφορες χρηματοδοτικές πρωτοβουλίες περιορίζονται στην υλοποίηση του έργου και όχι στη διασφάλιση της βιωσιμότητας των κοινωνικών επιχειρήσεων σε βάθος χρόνου. Μετά το πέρας του έργου, οι κοινωνικές επιχειρήσεις αδυνατούν να σταθούν στα πόδια τους. Ωστόσο, πρέπει να υπογραμμιστεί ότι τα δεδομένα της έρευνας επιβεβαιώνουν τον σημαντικό ρόλο των κοινωνικών επιχειρήσεων στην καταπολέμηση της φτώχειας, στην ενίσχυση της απασχόλησης, στη στήριξη ευπαθών κοινωνικών ομάδων και στη συμβολή στην τοπική ανάπτυξη μέσα από δράσεις τουρισμού και προώθησης τοπικών προϊόντων. Η ευαισθητοποίηση των κοινωνικών επιχειρηματιών, σε πολλές περιπτώσεις λειτουργεί ως βαλβίδα αποσυμπίεσης για την κοινωνία, παρόλο που καλούνται να λειτουργήσουν σε ένα μη φιλικό περιβάλλον.

 

Oι αντίξοες έως εξοντωτικές συνθήκες λειτουργίας των κοινωνικών επιχειρήσεων, οι οποίες παρόλο που καλούνται να αντιμετωπίσουν τα αποτελέσματα της κρίσης είναι και οι ίδιες θύματα της κρίσης, πρέπει να αντιμετωπιστούν προτού χαθεί ακόμα μία ευκαιρία ανάπτυξης. Για να γίνει πράξη αυτό χρειάζεται να διαμορφωθεί το κατάλληλο επιχειρηματικό κλίμα με παρεμβάσεις στο θεσμικό και ρυθμιστικό πλαίσιο που θα εξασφαλίζουν απεξάρτηση από την πολιτική εξουσία και διαφάνεια στις επιχειρηματικές διαδρομές. Να αξιοποιηθούν τα ευρωπαϊκά κονδύλια χωρίς καθυστερήσεις, γραφειοκρατίες και εξυπηρετήσεις ημετέρων. Η χρήση των ευρωπαϊκών κονδυλίων πρέπει να εξασφαλίσει τη βιωσιμότητα των επιχειρήσεων αυτών σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα και η κατεύθυνση των χρηματικών ροών να ενισχύσει την κοινωνική καινοτομία, δημιουργώντας τις βάσεις ενός ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος για τις κοινωνικές επιχειρήσεις. Η χρηματοδότηση μόνιμων δομών όπως η δημιουργία θερμοκοιτίδων κοινωνικών επιχειρήσεων θα μπορούσε να μειώσει τη θνησιμότητα των κοινωνικών επιχειρήσεων και να μεγιστοποιήσει τον κοινωνικό αντίκτυπο. Να εξασφαλιστεί για την κοινωνική επιχειρηματικότητα ένα σταθερό και αποτελεσματικό νομικό, ρυθμιστικό και φορολογικό σύστημα που να συνάδει με το κοινωνικό τους έργο. Η αναγνώριση και η προβολή της κοινωνικής αξίας που παράγουν οι επιχειρήσεις της μορφής αυτής και η ευαισθητοποίηση των πολιτών για τον αντίκτυπό τους, κάτι που γίνεται κατά κόρον στην Ευρωζώνη, πρέπει να γίνει και στην Ελλάδα. Αυτό θα μπορούσε να σταματήσει την καχυποψία των πολιτών για τα κίνητρα των κοινωνικών επιχειρηματιών. Η έμπρακτη θεσμική και όχι παρεμβατική στήριξη από πλευράς πολιτείας των κοινωνικών επιχειρήσεων και της κοινωνικής επιχειρηματικότητας, παράλληλα με άλλες μορφές επιχειρηματικής δράσης, κρίνεται αναγκαία, γιατί έτσι θα δημιουργηθούν θέσεις εργασίας και εισόδημα, θα εξασφαλιστούν πόροι για το ασφαλιστικό και συνταξιοδοτικό σύστημα. Η προώθηση της συνέργειας μεταξύ επιχειρηματικότητας και κοινωνικών επιχειρήσεων για την προώθηση της κοινωνικής καινοτομίας και η αδιάκοπη στήριξη των κοινωνικών επιχειρήσεων θα μπορούσαν να βάλουν ένα φραγμό στη μετανάστευση νέων επιστημόνων και υψηλών προσόντων προσωπικού. Δυστυχώς, όσο κωφεύουμε στην προώθηση της κοινωνικής επιχειρηματικότητας και καινοτομίας, δεν θα εναρμονιζόμαστε -για ακόμα μία φορά- με τα υπόλοιπα ευρωπαϊκά κράτη και θα βυθιζόμαστε σε μία μακροχρόνια κοινωνική κρίση με απροσδόκητα αποτελέσματα.

 

* Ο κ. Παναγιώτης Λιαργκόβας είναι καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου και συντονιστής του Γραφείου Προϋπολογισμού του Κράτους στη Βουλή των Ελλήνων.

** Ο κ. Νίκος Αποστολόπουλος είναι λέκτωρ Επιχειρηματικότητας στο Πανεπιστήμιο Plymouth.

 

 

ΠΗΓΗ: kathimerini.gr

Σχόλια

Το Arcadia938.gr σέβεται όλες τις απόψεις, αλλά διατηρεί το δικαίωμα μη δημοσίευσης υβριστικών, συκοφαντικών, ρατσιστικών σχολίων και διαφημίσεων, καθώς αντιβαίνουν στις διατάξεις την κείμενης νομοθεσίας. Τα σχόλια απηχούν αποκλειστικά προσωπικές απόψεις αναγνωστών.