Ο Νίκος Μαμαγκάκης γεννήθηκε στο Ρέθυμνο το 1929. Καταγόταν από οικογένεια λαϊκών μουσικών (μεταξύ των οποίων και ο "θρυλικός" λυράρης Ανδρέας Ροδινός).
 

Ξεκίνησε τις σπουδές του από το Ωδείο Αθηνών με καθηγητές στα θεωρητικά τους Μ. Κουτούγκο, Α. Ευαγγελάτο, Μ. Βάρβογλη και Επ. Φασιανό και εν συνεχεία από το 1957 μαθήτευσε στην Ανώτατη Μουσική Σχολή του Μονάχου δίπλα στους Καρλ Ορφ και Γκέντσμερ. Μετά από παραμονή 8 ετών στην Ευρώπη, επέστρεψε οριστικά στην Αθήνα το 1965.

Η εργογραφία του περιλαμβάνει όλα τα είδη: μουσική για το θέατρο, τον κινηματογράφο και την τηλεόραση, όπερες, ηλεκτρονική μουσική, έργα για ορχήστρα, κύκλους τραγουδιών και άλλα.

Το 1962 πήρε το Β' βραβείο του μουσικού διαγωνισμού "Μάνος Χατζιδάκις" του ΑΤΙ, με τον "Μονόλογο" για σόλο τσέλο (ερμηνευτής ο Σωτήρης Ταχιάτης). Δύο χρόνια αργότερα τιμήθηκε με το βραβείο μουσικής του Κινηματογραφικού Φεστιβάλ Θεσ/νίκης για τη μουσική του στην ταινία "Μονεμβασιά" του Γιώργου Σαρρή και το 1968, απέσπασε το βραβείο των κριτικών του Φεστιβάλ Θεσ/νίκης για τη μουσική του στην ταινία "Παρένθεση" του Τ. Κανελλόπουλου.
 

Οι αρχικές του αναζητήσεις αφορούσαν στην ανανέωση του ηχοχρώματος και τις δομικές και ρυθμικές σχέσεις που βασίζονται σε αριθμητικές αναλογίες, τόσο με βάση τα δυτικά πρότυπα όσο και με αναφορές στη δημοτική μας μουσική και κυρίως της ιδιαίτερης πατρίδας του. Σαν συνέπεια αυτής της αναζήτησης ήταν, η χρήση στα έργα του διαφόρων δημοτικών οργάνων (κρητική λύρα, σαντούρι, κ.α.) ή αντίθετα η χρήση και μόνο της ηχητικότητάς τους χωρίς αυτά καθ' εαυτά τα όργανα.
 

Από τα γνωστότερα έργα του είναι: Αναρχία για κρουστά και ορχήστρα, Σενάριο για δύο αυτοσχέδιους τεχνοκρίτες για ενόργανο σύνολο, ταινία και σκηνική δράση, Παραστάσεις για φλάουτο, φωνή και σκηνική δράση, Μουσική για τέσσερις πρωταγωνιστές, Κασσάνδρα, Ερωτόκριτος, μουσική για τον Πλούτο του Αριστοφάνη, Τριττύς, Τετρακτύς, Εγκώμιο στο Ν. Σκαλκώτα και πρόσφατα, η σύγχρονη όπερα Οδύσσεια βασισμένη στο ομώνυμο έπος του Νίκου Καζαντζάκη.
 

Ο Νίκος Μαμαγκάκης έγραψε μουσική και για τον ελληνικό κινηματογράφο όπως: Η δασκάλα με τα ξανθά μαλλιά, Η νεράιδα και το παλικάρι, Η αρχόντισσα και ο αλήτης (όλες του Ντίνου Δημόπουλου), Λούφα και παραλλαγή, Άρπα-κόλλα, Βίος και Πολιτεία (του Νίκου Περάκη), Η λεωφόρος του μίσους (του Νίκου Φώσκολου) και πολλά άλλα.

"Δίπλα στον Ξενάκη, το Σκαλκώτα, το Χρήστου, θα έβαζα τον Μαμαγκάκη" δήλωσε κάποτε ο γνωστός Γερμανός καθηγητής και συνθέτης Γκίντερ Μπέκερ, τοποθετώντας τον Νίκο Μαμαγκάκη στην κορυφή της πυραμίδας της νεοελληνικής μουσικής.

Μεγάλο ενδιαφέρον έχει και η εξιστόρηση της ιστορίας με τον νεαρό τότε Διονύση Σαββόπουλο, ο οποίος μια μέρα του χτύπησε το κουδούνι του σπιτιού του ζητώντας του να γίνει μαθητής του και τον έπεισε να τον ακούσει: "Η κιθάρα από μόνη της ανύπαρκτη... Η φωνή το ίδιο. Οι μελωδίες υπεραπλουστευμένες και δανεισμένες από δω και από κει. Τα λόγια όμως... Εκεί πραγματικά υπήρχε κάτι. Αλλά δεν υπήρχε μόνο εκεί... Ολο αυτό μαζί έδενε και τον έκανε κάτι ιδιαίτερο. Το κατάλαβα αμέσως και του είπα: "Πάρε την κιθάρα και πήγαινε να με περιμένεις στην Κριεζώτου 11, στη Λύρα"...".

Ο Διονύσης Σαββόπουλος δεν ήταν ο μόνος νέος καλλιτέχνης που είχε ανακαλύψει και στηρίξει ο Νίκος Μαμαγκάκης. Είχε δημιουργήσει μια ολόκληρη σχολή από "δικά" του παιδιά. "Η επαφή μου με τους νέους είναι κάτι που μου δίνει μεγάλη ικανοποίηση, γιατί πρέπει να πω ότι κατά καιρούς μαζί μου βρέθηκαν πολλά νέα παιδιά. Κι ακόμη έρχονται... Ομως φαίνεται πως έχω επηρεάσει και πολλούς άλλους από απόσταση. Χωρίς να έχω συνεργαστεί μαζί τους κατευθείαν...". Για τα τραγούδια που έγραψε για τον ελληνικό κινηματογράφο και την κριτική που δέχτηκε γι΄ αυτά είχε πει: "Χάρηκα πολύ που έκανα τις ταινίες με τον Φίνο. Κι ας με κατηγόρησαν οι αβανγκαρντίστες φίλοι μου πως ασχολήθηκα με αυτά που δεν ήταν του γούστου τους".

Έφυγε από τη ζωή στις 24 Ιουλίου 2013, σε ηλικία 84 ετών, αφήνοντας πίσω του σπουδαίο έργο. Ο Νίκος Μαμαγκάκης έπασχε από καρκίνο και νοσηλευόταν στο Ερρίκος Ντυνάν, όπου βρισκόταν σε κώμα.

ΠΗΓΗ:tvxs.gr/musicale.gr/vivi.pblogs.gr