Γεννήθηκε στην Ολλανδία στις 30 Μαρτίου του 1853 και ήταν ο μεγαλύτερος από τα οκτώ αδέλφια του. Η υπηρέτρια της οικογένειας τον περιέγραψε ως "ένα περίεργο, απόμακρο παιδί που έμοιαζε πιο πολύ με γέρο άντρα". Ήταν σαν ξένος μέσα στην οικογένειά του, παραμελημένος από τους γονείς και τα αδέρφια του. Ο μοναδικός άνθρωπος που κατάφερε να συνδεθεί ψυχολογικά ήταν ο αδερφός του, Θίο, στον οποίο βασίστηκε οικονομικά όλη του τη ζωή.

Η ειλικρίνεια και η ευαισθησία του Βίνσεντ Βαν Γκογκ δεν έγινε ποτέ αποδεκτή από τη συντηρητική οικογένειά του. Αγαπούσε με πάθος και αδυνατούσε να ακολουθήσει τις τυπικότητες και τους "καθωσπρεπισμούς" της κοινωνίας.

Τα πρώτα χρόνια

Σε ηλικία 16 ετών βρήκε δουλειά ως έμπορος τέχνης, αλλά η καριέρα του ως πωλητής ήταν πολύ σύντομη. Η ειλικρίνειά του δεν του επέτρεπε να πει ανακρίβειες ή ψέματα για να κάνει μια πώληση και συνήθως κατέληγε να δίνει την αφιλτράριστη άποψή του για το έργο. Έγραψε στην αδερφή του, Γουιλελμίνα: "Οι γκαλερί είναι υποχείρια όσων έχουν τα χρήματα. Μόλις το ένα δέκατο όλων των αγοραπωλησιών έχουν σχέση με την πραγματική τέχνη".

Απέτυχε σε όλες τις δουλειές που προσπάθησε να κάνει και σε ηλικία 24 ετών, αναγκάστηκε να ακολουθήσει τα βήματα του πατέρα του και να σπουδάσει θεολογία σε μια κατώτερη σχολή που τον δέχθηκε, ώστε να γίνει κληρικός. Έγινε κήρυκας σε ένα χωριό ανθρακωρύχων στο Βέλγιο, όπου ήρθε για πρώτη φορά σε επαφή με τα κατώτερα στρώματα της κοινωνίας. Ήταν τέτοια η συμπόνοια του για τους φτωχούς ανθρακωρύχους, που τους έδινε τα ρούχα και τα τρόφιμα τα οποία του έστελνε η οικογένεια του. Οι κακουχίες των χωρικών του φαίνονταν άδικες. Τότε αρχίζει να ζωγραφίζει πίνακες  με κοινωνικό περιεχόμενο και σταδιακά η πίστη του στο Θεό εξασθένησε. Για ακόμα μία φορά, ο Βαν Γκογκ εγκατέλειψε μία δουλειά που δεν ταίριαζε με την ιδιοσυγκρασία του και επέστρεψε στους γονείς του, με το ηθικό πεσμένο.

Η δημιουργικότητα

Όλα ξεκινούν, όταν ο Βαν Γκογκ σε ηλικία 27 ετών, επισκέπτετεται το  Παρίσι και ζει με τον αδερφό του, επιτυχημένο έμπορο τέχνης και εκπρόσωπο του Πωλ Γκωγκέν. Εκεί, γνωρίζει και συναναστρέφεται τους ιμπρεσιονιστές της εποχής. Αναπτύσσει μία ιδιαίτερα στενή φιλική σχέση με τον Γκωγκέν ο οποίος θα τον επισκεφθεί αργότερα στην Αρλ, μία επαρχία της Προβηγκίας στην οποία αποσύρεται ο Βαν Γκογκ  για να μεγαλουργήσει.

Εκείνη η περίοδος (1888-1889), είναι ίσως η πιο παραγωγική για τον Βαν Γκογκ. Λέγεται πως οι δύο καλλιτέχνες, που ζούσαν μαζί,  ζωγράφιζαν καθημερινά ο ένας δίπλα στον άλλον και οτι η συμβίωσή τους αποτέλεσε πρωτοφανή έμπνευση για τον Ολλανδό καλλιτέχνη. Εκείνη την περίοδο ζωγράφισε πολλούς από τους πιο διάσημους πίνακές του, όπως η Έναστρη Νύχτα και τα γνωστά σε όλους μας Ηλιοτρόπια. Χαρακτηριστικό είναι ότι το έργο του, Κόκκινο Αμπέλι, εκείνης της περιόδου, ήταν ο μοναδικός πίνακας που κατάφερε να πουλήσει  εν ζωή. 

Το κομμένο αυτί

Δυστυχώς, η δημιουργική αυτή περίοδος κρατά λίγο για τον μεγάλο ζωγράφο.Πολύ σύντομα, εμφανίζει συμπτώματα κατάθλιψης και έντονης επιθετικότητας και σε μία έντονη διαφωνία του  με τον Γκωγκέν , αυτοτραυματίζεται κόβοντας ένα τμήμα του αριστερού του αυτιού. Πολλοί υποστηρίζουν ότι δεν αυτοτραυματίστηκε, αλλά σε μία έντονη λογομαχία με τον Γκωγκέν για τα μάτια μίας γυναίκας, ο ίδιος ο Γκωγκέν επιτέθηκε στον φίλο του με ένα σπαθί. 

Το τι πραγματικά όμως συνέβη εκείνη την νύχτα, το γνωρίζουν μόνο οι δύο σπουδαίοι ζωγράφοι. 124, σχεδόν, χρόνια μετά τον θάνατό του, το κομμένο αυτί του Βαν Γκογκ, βρίσκεται ακόμα στο επίκεντρο διαμάχης των μελετητών της ζωής και του έργου του. Πολλοί υποστηρίζουν ότι δεν αυτοτραυματίστηκε, αλλά σε μία έντονη λογομαχία με τον Γκωγκέν για τα μάτια μίας γυναίκας, ο ίδιος ο Γκωγκέν επιτέθηκε στον φίλο του με ένα σπαθί. Άλλοι πάλι υποστηρίζουν πως ο Βαν Γκογκ είχε δεθεί τόσο πολύ με τον Γάλλο ιμπρεσιονιστή, που όταν ο τελευταίος του αποκάλυψε ότι θα φύγει από την Αρλ και θα τον αφήσει μόνο, ο Βαν Γκογκ κατέρρευσε, έπαθε νευρικό κλονισμό και έκοψε τον λοβό του  αυτιού του,με ένα ξυράφι.Η συνέχεια , έχει ακόμα μεγαλύτερο ενδιαφέρον. Λέγεται πως ο Βαν Γκογκ, μέσα στο παραλήρημά του, εμφανίστηκε αιμόφυρτος σε έναν οίκο ανοχής με τον κομμένο λοβό τυλιγμένο σε εφημερίδα, και ζήτησε από τις ιερόδουλες να του τον φυλάξουν.

Ο Βαν Γκογκ νοσηλεύεται για λίγο και ο Γκωγκέν φεύγει κακήν κακώς για το Παρίσι και ο πίνακας με το μπανταρισμένο αυτί είναι το πρώτο έργο του Βαν Γκογκ μετά το συμβάν. Ο Βίνσεντ Βαν Γκογκ ζωγράφισε καθ’όλη την διάρκεια της ζωής του, πάνω από τριάντα πορτραίτα του εαυτού του. Αυτός ο πίνακας όμως, είχε ιδιαίτερη σημασία για εκείνον. Ήταν η προσπάθειά του να απεικονίσει την τιμωρία του, να "ξορκίσει το κακό", όπως ο ίδιος έλεγε και να οδηγηθεί στην κάθαρση, στην λύτρωση που τόσο αποζητούσε.Το πορτραίτο του, συμβολίζει το πέρασμα και την κάθοδο του Βαν Γκογκ από την ευδαιμονία της δημιουργίας, στο σκοτάδι της δυστυχίας και της τρέλας.Είναι από τους  πιο αναγνωρίσιμους πίνακες του κόσμου και  η παραφιλολογία που τον συνοδεύει, ανεξάντλητη. 

Η νοσηλεία σε ψυχιατρική κλινική

Το 1889 ο Βαν Γκογκ εισάγεται σε ψυχιατρική κλινική με έντονα σημάδια κατάθλιψης , επιληψίας και σχιζοφρένειας. Μέρα με την ημέρα, η κατάσταση της υγείας του χειροτερεύει και από τις επιστολές των γιατρών του προς τον αδερφό του, Theo van Gogh, διαπιστώνουμε πόσο μπορεί να  υπέφερε εκείνη την περίοδο. Παρά την τόσο κακή κατάστασή του όμως, ακόμα και μέσα στην κλινική , εξακολουθεί να ζωγραφίζει.

Έχει πολύ μεγάλο ενδιαφέρον λοιπόν, να δούμε πώς η κατάσταση της υγείας του επηρέασε την δουλειά του.Η ξανθοψία, είναι μία πάθηση κατά την οποία ο ασθενής βλέπει το περιβάλλον του χρωματισμένο κίτρινο.Η ξανθοψία έχει καταγραφεί ως παρενέργεια του φαρμάκου digitalis (φυτικό φάρμακο που καταπολεμά τις επιληπτικές κρίσεις) αλλά και ως συνέπεια της υπερκατανάλωσης αψεντίου. Ο Βαν Γκογκ  δεν έκρυψε ποτέ την αγάπη του για το «απαγορευμένο ποτό» και είναι πολύ πιθανόν να του είχε συνταγογραφηθεί digitalis για να ανακουφιστεί από τις κρίσεις του. Το αποτέλεσμα; Το χαρακτηριστικό "κιτρινωπό" στυλ του, που έκανε τα έργα του τόσο ξεχωριστά και ιδιαίτερα. 

Αυτοκτονία ή δολοφονία ο θάνατός του;

Στις 27 Ιούλιου του 1890, πυροβολείται στο στήθος και πεθαίνει δύο ημέρες αργότερα. Ακόμα και ο θάνατός του όμως, παραμένει μέχρι και σήμερα ανεξιχνίαστη υπόθεση. Τα τελευταία χρόνια, επικρατεί η εκδοχή  που θέλει τον Βαν Γκογκ  να πυροβολείται  κατά λάθος από δύο αγόρια που έπαιζαν με ένα χαλασμένο όπλο.Ο ίδιος ποτέ δεν τα κατέδωσε στις αρχές, ίσα ίσα δέχτηκε τον τραυματισμό του με ευγνωμοσύνη καθώς οι επερχόμενος θάνατος, θα τον λύτρωνε από μία δυσβάσταχτη ζωή.  

Το πιο πιθανό όμως είναι  να ήθελε να βάλει τέλος στη ζωή του και στην ταλαιπωρία του. Σε ερώτηση που του έκαναν λίγο πριν πεθάνει για το αν έκανε απόπειρα αυτοκτονίας απάντησε: "Tο σώμα μου είναι δικό μου και είμαι ελεύθερος να κάνω με αυτό ό,τι θέλω" . Και όταν ο γιατρός του ,του είπε λίγες ώρες πριν πεθάνει, ότι προσπαθούσε να του σώσει την ζωή, εκείνος του απάντησε: "Tότε θα πρέπει να το ξανακάνω...".   

Ένα νέο βιβλίο ωστόσο έρχεται να ανατρέψει αυτά που ξέραμε για τη ζωή του διάσημου ζωγράφου αναδεικνύοντας μία άλλη εκδοχή για τον θάνατό του: Ο Βαν Γκογκ έπεσε θύμα πυροβολισμού από μερικά παιδιά και προτίμησε να ξεψυχήσει παίρνοντας ο ίδιος την ευθύνη του θανάτου του.

Οι συγγραφείς που τα γράφουν αυτά δεν είναι τυχαίοι… Πρόκειται για τους Steven Naifeh και Gregory White Smith, οι οποίοι κέρδισαν το βραβείο Πούλιτζερ για το βιβλίο τους "Jackson Pollock: An American Saga" και τώρα ξαναχτυπούν με το έργο "Vincent Van Gogh: A Life".

Σε συνέντευξή τους στο CBS αποκάλυψαν πώς έφτασαν στο συμπέρασμα ότι ο Βαν Γκογκ δολοφονήθηκε: Κατ αρχάς βρήκαν αντικρουόμενες πληροφορίες σχετικά με το μέρος όπου έπεσε η σφαίρα (ο ζωγράφος ξεψύχησε λίγο αργότερα και σε άλλο σημείο). Κατά δεύτερον, ο ίδιος ο γιατρός που τον εξέτασε σημείωσε ότι η σφαίρα ήρθε από απόσταση και από τέτοια γωνία που δεν θα μπορούσε να είναι αυτοκτονία. Και μόλις οι αστυνομικοί ρώτησαν τον Βαν Γκογκ που πέθαινε αν προσπάθησε να αυτοκτονήσει εκείνος τους απάντησε: "Σας παρακαλώ μην κατηγορήσετε κανέναν".

Αλλά το πιο σημαντικό εύρημα των συγγραφέων ήταν ένα άρθρο σε γαλλικό περιοδικό ενός άντρα που ήταν έφηβος όταν ο ζωγράφος ζούσε στην πόλη Auvers. Ο άντρας ισχυρίστηκε στο κείμενό του ότι μαζί με τον αδερφό του έκαναν δύσκολη τη ζωή του Βαν Γκογκ και ότι το πιστόλι με το οποίο αφαιρέθηκε η ζωή του ζωγράφου ήταν δικό του. 

Αυτό που εικάζουν οι συγγραφείς είναι ότι οι δύο έφηβοι σκότωσαν κατά λάθος τον Βαν Γκογκ πάνω σε μία φάρσα αλλά εκείνος δεν το αποκάλυψε ούτε την ύστατη στιγμή γιατί θεωρούσε ότι αποτελούσε οικονομικό βάρος για τον αδερφό του και ένιωσε ότι τα παιδιά του έκαναν μία μεγάλη χάρη.

Αποφθέγματα:

- "Έχω βάλει όλη την καρδιά και την ψυχή μου στην δουλειά μου, και κάπου στην πορεία, έχασα το μυαλό μου"   

- "Όσο πιο πολύ το σκέφτομαι, τόσο περισσότερο συνειδητοποιώ , ότι δεν υπάρχει μεγαλύτερη τέχνη από το να αγαπάς"   

- "Πρώτα ονειρεύομαι τον πίνακά μου κι έπειτα, απλά  ζωγραφίζω το όνειρό μου" 

-  "Οι άνθρωποι είναι ανίκανοι να κάνουν οτιδήποτε, όσο είναι φυλακισμένοι , σε κείνο το φοβερό , μα τόσο φοβερό,κλουβί. Ξέρω ότι μπορεί να υπάρξει απελευθέρωση. Αργοπορημένη απελευθέρωση"

- "Τι είμαι για τα μάτια των περισσοτέρων; Ένας μοναχικός, εκκεντρικός , δυσάρεστος άνθρωπος που δεν έχει, και δεν θα αποκτήσει ποτέ, μία θέση στην κοινωνία" 

Πηγές: lifo.gr/mixanitouxronou.gr/texni-zoi.blogspot.gr/protothema.gr