Καθώς το νέο κύμα της πανδημίας βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη, η υπέρμετρη αύξηση του αριθμού των κρουσμάτων και των θανάτων, η οποία υπερβαίνει τα μεγέθη του παρελθόντος, καταδεικνύει τις επιπτώσεις της διαχείρισης της πανδημίας και των πολιτικών που ασκούνται στον τομέα αυτό. Ολοένα πληθαίνουν οι φωνές για τη μη έγκαιρη λήψη μέτρων στελέχωσης των μονάδων του ΕΣΥ και της απουσίας αποτελεσματικού κυβερνητικού σχεδίου για τον εμβολιασμό. Η δύσκολη κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει το σύστημα υγείας, αποτυπώνεται στις εσπευσμένες μετακινήσεις Ιατρικού προσωπικού και στην παροχή υπηρεσιών υγείας εκτός Μονάδων Εντατικής Θεραπείας.

Η Βόρεια Ελλάδα βρίσκεται στο επίκεντρο της πανδημίας, αλλά αυτή τη φορά πολύ νωρίτερα από ότι το προηγούμενο έτος. Η επανηλλειμένη κυβερνητική εξαγγελία για «το τέλος της πανδημίας» αποδεικνύεται πέρα ως πέρα ότι δεν αντιστοιχούσε στη μετέπειτα διαπιστωμένη κατάσταση. Η μη έγκαιρη λήψη επαρκών μέτρων και η έλλειψη σχεδίου πειθούς για τον εμβολιασμό, είναι τα δύο στοιχεία που οδήγησαν στη σημερινή κατάσταση. Σύμφωνα με τον Πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία Αλέξη Τσίπρα, η άνοδος των κρουσμάτων συνεπάγεται μια δύσκολη χειμωνιάτικη περίοδο και αυτό επιτείνει την ανάγκη ανάληψης πολιτικής ευθύνης και λήψης δύσκολων αποφάσεων από πλευράς της κυβέρνησης, κυρίως όμως αυτή να σταματήσει τη διάχυση της αντίληψης στην Ελληνική κοινωνία περί «πανδημίας των ανεμβολίαστων».

Η αντιμετώπιση των δεκάδων καθημερινων κρουσμάτων ανά νομό απαιτούσε την έγκαιρη στελέχωση των δημοσίων νοσοκομείων εδώ και δύο χρόνια, πριν ακόμα αλλά και κατά την έναρξη της πανδημίας. Η επέλαση της γρίπης, που μαζί με την covid-19 αποτελούν ένα εκρηκτικό μίγμα, καθώς ο χειμώνας είναι μπροστά και το νέο κύμα της πανδημίας είναι σε εξέλιξη, απαιτούσε από καιρό επαρκή προετοιμασία για την αντιμετώπιση της. Οι αρνητές και όσοι δικαιολογημένα ή αδικαιολόγητα φοβούνται τα εμβόλια, έπρεπε να είχαν ληφθεί υπόψη στους κυβερνητικούς σχεδιασμούς και να είχε εκπονηθεί ένα σχέδιο πειθούς για τον εμβολιασμό τους. Μια καμπάνια ενημέρωσης, ακόμα και πόρτα-πόρτα, θα μπορούσε να έχει σχεδιαστεί ώστε να πεισθούν και οι πλέον δύσπιστοι για την αναγκαιότητα των εμβολιασμών αλλά και για την επισήμανση της τήρησης των μέτρων προστασίας.

Οι πολιτικές υγείας στη φάση που βρισκόμαστε, σε συνδυασμό με τις κατάλληλες στρατηγικές που πρέπει να εφαρμοστούν στο δημόσιο σύστημα υγείας, είναι αυτές που θα οδηγήσουν την παροχή υπηρεσιών υγείας από τις μονάδες υγείας στην αποτελεσματικότητα, επ’ ωφελεία των ληπτών υπηρεσιών υγείας και των πολιτών γενικότερα. Οι προτεραιότητες για τις πολιτικές υγείας και τα σημεία έμφασης των στρατηγικών που πρέπει να εφαρμοστούν στη φάση αυτή, σύμφωνα με τον πρώην Υπουργό Υγείας του ΣΥΡΙΖΑ Ανδρέα Ξανθό είναι οι εξής :

Προτεραιότητες για την πολιτική υγείας :

· Εγκατάλειψη της γραμμής του τιμωρητισμού και των εκβιασμών που ενισχύουν το αντιεμβολιαστικό κίνημα σε συνδυασμό με δράσεις Αγωγής Υγείας στην κοινότητα υπέρ του εμβολιαστικού εγχειρήματος.

· Αυτόματη προκήρυξη όλων των κενούμενων λόγω συνταξιοδότησεως θέσεων στις μονάδες υγείας και πολυετές πλάνο 15.000 μόνιμων προσλήψεων στο ΕΣΥ σε συνδυασμό με νέο πλαίσιο κινήτρων προσέλκυσης γιατρών σε άγονες περιοχές και ειδικότητες.

· Μεταφορά καλών πρακτικών από άλλες χώρες, όπως τεχνογνωσία ΠΦΥ, εξωνοσοκομειακή φροντίδα covid, επίταξη των ιδιωτικών κλινικών και σύγχρονα ψηφιακά «εργαλεία» ανίχνευσης ασθενών υψηλού κινδύνου.

Τα σημεία έμφασης των πολυεπίπεδων στρατηγικών υγείας   :

· πρόληψη της διασποράς

· επιτάχυνση των εμβολιασμών

· καλή επιδημιολογική επιτήρηση

· έγκαιρη ανίχνευση κρουσμάτων

· πρόβλεψη και κατάλληλη νοσηλευτική και φαρμακευτική φροντίδα των περιστατικών  με πιθανότητα σοβαρών  παρενεργειών

· δραστική ενίσχυση και αναδιοργάνωση των κρίσιμων «κρίκων» του συστήματος

· γενναία επένδυση στο ΕΣΥ και στις υπηρεσίες Δημόσιας Υγείας

· αποφυγή με κάθε τρόπο του «εσωτερικού lock down» των δημόσιων δομών υγείας

Με βάση όλα τα παραπάνω, γίνεται φανερό ότι μόνο μια αλλαγή πολιτικής μπορεί να αποτρέψει τις δυσμενείς εξελίξεις στο μέτωπο της πανδημίας. Η πολιτική αυτή οφείλει να έχει προοδευτικό προσανατολισμό και να προσανατολίζεται σε μέτρα που έστω και καθυστερημένα, θα ενισχύσουν κρίσιμους τομείς του Εθνικού Συστήματος Υγείας. Ακόμη, η πολιτική αυτή πρέπει να εγκαταλείψει τον τιμωρητικό χαρακτήρα έναντι των μη εμβολιασθέντων και να προσανατολιστεί προς την εφαρμογή ενός σχεδίου πειθούς με δράσεις στην κοινότητα που θα επεξηγούν τη σημασία του εμβολιασμού και των μέτρων προστασίας. Μια καλή επιδημιολογική επιτήρηση στην κοινότητα και η εφαρμογή σύγχρονων ιατρικών πρακτικών που εφαρμόζονται με επιτυχία σε άλλες χώρες, δύναται να αντιστρέψει την υπάρχουσα κατάσταση προς την κατεύθυνση της αποτελεσματικής παροχής υπηρεσιών υγείας και του ελέγχου της πανδημίας.

* Ο Γ. Φαράντος είναι μέλος της Ν.Ε. του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία Αρκαδίας και Διδάκτωρ Πολιτικής Επιστήμης.