"Η ατιμωρησία των πολιτικών προσώπων αποτελεί από τις βασικές αιτίες της κρίσης εμπιστοσύνης"

Ο Βουλευτής Αρκαδίας και Τομεάρχης Δικαιοσύνης του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία) Γιώργος Η. Παπαηλιού στην Ολομέλεια της Βουλής κατά τη συζήτηση του νομοσχεδίου του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων: "Διεπαγγελματικές οργανώσεις, ενίσχυση του αγροτικού τομέα, οργάνωση των υπηρεσιών και εποπτευόμενων φορέων του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων και επανεκκίνηση της αγροτικής οικονομίας" και ειδικότερα για την τεκμηρίωση της τροπολογίας "Κατάργηση ειδικής παραγραφής υπουργικών αδικημάτων" είπε, μεταξύ των άλλων τα εξής:

Ι) Με το νομοσχέδιο του ΥΠΑΑΤ «Διεπαγγελματικές οργανώσεις, ενίσχυση του αγροτικού τομέα, οργάνωση των υπηρεσιών και εποπτευόμενων φορέων του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων και επανεκκίνηση της αγροτικής οικονομίας», παρά τους περί του αντιθέτου ισχυρισμούς της κυβέρνησης της ΝΔ, απορρυθμίζονται οι διεπαγγελματικές οργανώσεις, δεν δίδονται λύσεις στα κρίσιμα προβλήματα των αγροτών-κτηνοτρόφων-μελισσοκόμων-αλιέων και εν τέλει υποβαθμίζεται ο πρωτογενής τομέας.

Απαιτείται η άσκηση μιάς άλλης αγροτικής πολιτικής που να στηρίζει την ελληνική παραγωγή, τις συνεταιριστικές οργανώσεις και τους μικρομεσαίους αγρότες. Και αυτή (η άλλη αγροτική πολιτική) να εντάσσεται σε ένα στρατηγικό σχέδιο για την ανασυγκρότηση της υπαίθρου, που να την καθιστά ζωσα και βιώσιμη.

ΙΙ) Φαίνεται, ότι (και) στο προ ολίγων ωρών δημοσιοποιηθέν πόρισμα του ΕΟΔΑΣΑΑΜ – θα μελετηθεί εκ μέρους μας ενδελεχώς – αποτυπώνονται οι πράξεις και παραλείψεις της κυβέρνησης της ΝΔ που συνιστούν το έγκλημα των Τεμπών και αυτό της συγκάλυψής του, και επιπλέον τα ψεύδη, οι αλλοπρόσαλλες αναφορές και οι αντιφάσεις του ίδιου του πρωθυπουργού.

ΙΙΙ) Μετά τη λαοθάλασσα των «πρώτων» συλλαλητηρίων, αλλά και αυτήν που προβλέπεται κατά την αυριανή επέτειο του εγκλήματος των Τεμπών, η κυβέρνηση της ΝΔ βρίσκεται σε πανικό.
Και αυτό, διότι δεν υπολόγισε την ενεργοποίηση του λαϊκού παράγοντα, που διαδηλώνει για «δικαιοσύνη μέχρι τέλους».

ΙV) Στα μάτια του κόσμου, το πολιτικό σύστημα δεν ήταν και βέβαια ούτε σήμερα είναι υπόδειγμα για τους πολίτες.
Μάλιστα , θεωρείται ότι νομοθετεί για το ίδιο, για την «πάρτη» του, προς όφελός του, ότι αυτοπροστατεύεται.

Αιχμές για τη δυσπιστία του κόσμου προς το πολιτικό σύστημα συνιστούν,
αφενός η περιουσιακή κατάσταση-ο πλουτισμός (;) των πολιτικών, για τους οποίους το «πόθεν έσχες» θεωρείται διάτρητο και αφετέρου, η ασυλία, η ιδιαίτερη ποινική μεταχείριση και εν τέλει η ατιμωρησία των υπουργών-υφυπουργών.

Το ζήτημα είναι ιδιαίτερα σοβαρό, καθώς υπονομεύεται η εμπιστοσύνη των πολιτών προς τη δικαιοσύνη, το κράτος δικαίου και εν τέλει το πολιτικό σύστημα.

Αυτό δεν είναι απλώς συνέπεια πολιτικής ή κοινωνικής ανοχής, αλλά και συγκεκριμένων συνταγματικών και νομοθετικών ρυθμίσεων που δυσχεραίνουν την ποινική δίωξη και καταδίκη υπουργών-υφυπουργών που φέρονται να έχουν διαπράξει ποινικά αδικήματα, κατά την άσκηση των καθηκόντων τους.

Η ατιμωρησία των πολιτικών προσώπων αποτελεί μια από τις βασικές αιτίες της κρίσης εμπιστοσύνης προς το πολιτικό (και το δικαστικό) σύστημα. Το έγκλημα των Τεμπών και αυτό της επιχείρησης συγκάλυψής του, όπως και άλλες υποθέσεις, αναδεικνύουν τη βαθιά ανάγκη για θεσμικές αλλαγές, ώστε οι πολιτικοί να μην απολαμβάνουν προνομιακή δικαστική μεταχείριση.

Μόνον μέσω ουσιαστικών μεταρρυθμίσεων, πολιτικής βούλησης και πίεσης από την κοινωνία των πολιτών μπορεί να επιτευχθεί πραγματική λογοδοσία και έτσι να αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη προς τους θεσμούς.

Επιβάλλεται η ουσιαστική θωράκιση των μηχανισμών άσκησης δίωξης υπουργών-υφυπουργών, η εμπέδωση της διαφάνειας και της λογοδοσίας, η ισονομία όλων, περιλαμβανομένου και του πολιτικού κόσμου.

Σε αυτό το πλαίσιο, η τροπολογία του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία που υπογράφεται από το σύνολο των μελών της κοινοβουλευτικής ομάδας και εισάγεται προς ψήφιση έρχεται να επιβεβαιώσει και να θωρακίσει νομικά την ισονομία και τον κανόνα, ότι κανένας δεν μπορεί να αντιμετωπίζεται διαφορετικά (προνομιακά).

Συγκεκριμένα, προτείνεται η ρητή κατάργηση της εξάλειψης του αξιοποίνου, μέσω ειδικής παραγραφής αδικημάτων υπουργών και υφυπουργών, όπως αυτή προβλέπεται από το νόμο περί ευθύνης υπουργών.

Η βούληση του συνταγματικού νομοθέτη είναι ξεκάθαρη.

Το 2019, η συνταγματική αναθεώρηση – που ξεκίνησε με πρωτοβουλία του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία – κατάργησε τη διάταξη του άρθρου 86 παρ. 3 του Συντάγματος, που προέβλεπε ότι η Βουλή μπορούσε να ασκήσει ποινική δίωξη κατά υπουργών και υφυπουργών μόνο μέχρι το πέρας της δεύτερης τακτικής συνόδου της επόμενης βουλευτικής περιόδου από την τέλεση του αδικήματος.

Αυτό το προνόμιο, που μπορούσε να οδηγήσει στην απάλειψη του αξιοποίνου σοβαρών αδικημάτων, καταργήθηκε με ευρεία διακομματική συναίνεση, τόσο στην προτείνουσα όσο και στην αναθεωρητική βουλή..

Ωστόσο, παρότι το Σύνταγμα άλλαξε-απαλείφθηκε η συγκεκριμένη διάταξη, η ΝΔ δεν προώθησε την ψήφιση του προβλεπόμενου από το ίδιο το Σύνταγμα εφαρμοστικού νόμου για την προσαρμογή του νομικού πλαισίου στη νέα συνταγματική πραγματικότητα.

Έτσι, παραμένει σε ισχύ αυτή η κατάφωρα αντισυνταγματική διάταξη του νόμου περί ευθύνης υπουργών..

Η κυβέρνηση της ΝΔ συνειδητά διατηρεί αυτή τη θεσμική παραφωνία. Εδώ και σχεδόν έξι χρόνια, δεν έχει νομοθετήσει για να εναρμονίσει στη νέα συνταγματική πραγματικότητα το πλαίσιο της ποινικής ευθύνης των υπουργών, κατά την άσκηση των καθηκόντων τους.

Μπορούμε να πιστέψουμε ότι πρόκειται για αμέλεια;

Θα έλεγα όχι. Πρόκειται για σκόπιμη παράλειψη, προκειμένου να προστατευθούν από την ποινική δίωξη υπουργοί και υφυπουργοί των κυβερνήσεων της ΝΔ.

Το «επιτελικό κράτος» αντιμετωπίζει τα πράγματα και πάλι επιλεκτικά, αφού νομοθετεί χωρίς καθυστέρηση για να εξυπηρετήσει συγκεκριμένα συμφέροντα, αλλά αφήνει συνταγματικά ζητήματα τουλάχιστον αδιευκρίνιστα, αν έτσι διευκολύνονται-εξυπηρετούνται-βολεύονται οι ημέτεροι πολιτικοί.

Δεν μπορούμε να αφήνουμε ανοιχτά «παράθυρα» σε μελλοντικές νομικές-δικαστικές αμφισβητήσεις, που θα οδηγήσουν στην ατιμωρισία των ασκούντων τη διακυβέρνηση πολιτικών.

Η επιστημονική κοινότητα είναι σχεδόν ομόφωνη, η αποσβεστική προθεσμία που εκ των πραγμάτων οδηγεί σε απάλειψη του αξιοποίνου (ειδική παραγραφή), δεν μπορεί και δεν πρέπει να εφαρμοστεί, αφού αντιβαίνει στη συνταγματική μεταρρύθμιση του 2019.

Ωστόσο, αν δεν καταργηθεί ρητά, δημιουργείται νομική ασάφεια.. Υπάρχει πιθανότητα, τα δικαστήρια να κληθούν να ερμηνεύσουν τη συγκεκριμένη παράλειψη, με τρόπο που να οδηγήσει, εκτός από νέες ατέρμονες νομικές συζητήσεις, εν τέλει σε ατιμωρισία.

Με την τροπολογία αυτή, κλείνουμε οριστικά κάθε «παραθυράκι» και διασφαλίζουμε ότι για υπουργούς και υφυπουργούς ισχύουν οι ίδιες διατάξεις περί παραγραφής που ισχύουν και για κάθε πολίτη, σύμφωνα με τον Ποινικό Κώδικα.

Καταργείται ρητά η εξάλειψη του αξιοποίνου (η ειδική παραγραφή) των υπουργικών αδικημάτων, όπως προβλέπεται στο νόμο περί ευθύνης υπουργών.

Η διάταξη θεωρείται καταργημένη αναδρομικά από την έναρξη ισχύος της συνταγματικής αναθεώρησης, δηλαδή από τις 28 Νοεμβρίου 2019.

Θεσπίζεται επιτέλους ένα ξεκάθαρο, ενιαίο και δίκαιο νομικό πλαίσιο, χωρίς εξαιρέσεις, προνόμια και «παραθυράκια» προς όφελος της πολιτικής εξουσίας.
Αποστέλλεται ένα ξεκάθαρο μήνυμα, ισονομία για όλους, περιλαμβανομένων και των πολιτικών.

Οι υπουργοί και οι υφυπουργοί δεν μπορούν να έχουν ευνοϊκή μεταχείριση από το ισχύον θεσμικό πλαίσιο και εν τέλει τη δικαιοσύνη.

Ο πολιτικός κόσμος πρέπει πρώτος να δείξει ότι εμπιστεύεται τη δημοκρατική λογοδοσία.

Γι’ αυτό καλούμε, πρώτ΄ απ΄ όλα την κυβέρνηση, που βέβαια μπορεί να αποδεχθεί ή να απορρίψει την τροπολογία, (και στη συνέχεια όλα τα κόμματα) να την υπερψηφίσουν.

Ανταποκρίνεται στην καθολική απαίτηση της κοινωνίας για ισονομία και διαφάνεια.

Είναι ένα βήμα προς τη θεσμική θωράκιση της δημοκρατίας.

Καλούμε όλους και ιδίως την κυβέρνηση της ΝΔ να σταθούν στη σωστή πλευρά των πραγμάτων.