ΙΝΣΕΤΕ: Η ακτινογραφία του ελληνικού τουρισμού συνολικά και για τις 13 Περιφέρειες, 2023

Το ΙΝΣΕΤΕ παρουσιάζει τη συνολική εικόνα του ελληνικού τουρισμού μέσα από την ετήσια έκθεση Ελληνικού Τουρισμού 2023 και τις ετήσιες εκθέσεις με τα χαρακτηριστικά του τουρισμού ανά Περιφέρεια τροφοδοτώντας με στοιχεία τη χάραξη της εθνικής στρατηγικής και των ειδικών περιφερειακών στρατηγικών στον τουρισμό.

Οριακά λιγότερες διανυκτερεύσεις αλλά υψηλότερες εισπράξεις και μεγαλύτερη επίσης Μέση Δαπάνη καταγράφει ο ελληνικός τουρισμός του οποίου η συνολική συμβολή (περιλαμβανομένου ημεδαπού τουρισμού, επενδύσεων κλπ.) στο ΑΕΠ το 2023 ανέρχεται πλέον στο 13% ή αλλιώς 28,5 δισ. ευρώ. Τα υψηλότερα μερίδια εισπράξεων από τον εισερχόμενο τουρισμό σημειώνονται στις Περιφέρειες του Νοτίου Αιγαίου, στο 27% επί του συνόλου, ακολουθεί η Κρήτη με 26%, η Αττική με 19%, τα Ιόνια Νησιά με 10% και η Κεντρική Μακεδονία με 8%. Οι πέντε αυτές Περιφέρειες -εκ των οποίων οι τρείς αμιγώς τουριστικές- αντιπροσωπεύουν το 91% των εισπράξεων της χώρας.

Την ίδια στιγμή, η Ελλάδα εμφανίζει υψηλό επίπεδο ικανοποίησης των επισκεπτών της, στο 9,1/10 κατά μέσο όρο στην αιχμή της σεζόν σε όλες τις Περιφέρειες με την πολιτιστική εμπειρία να διαμορφώνεται σε επίπεδα άνω του μέσου όρου, στο 9,3 και 9,4 στο γ’ και δ’ τρίμηνο αντίστοιχα, το φαγητό & ποτό είναι οριακά χαμηλότερα στο 9 και για τα δύο τρίμηνα και την εμπειρία της θάλασσας να διαμορφώνεται στο 8,8 και 9,1 αντίστοιχα. Λαμβάνοντας υπόψη την υψηλή αξιολόγηση της διάστασης του πολιτισμού, καθώς και το σημαντικό πολιτιστικό απόθεμα της χώρας, η ανάπτυξη του πολιτιστικού τουρισμού παραμένει μια μεγάλη ευκαιρία για τον περαιτέρω εμπλουτισμό του ελληνικού τουριστικού προϊόντος. Παράλληλα, θετικές αξιολογήσεις σε τουριστικά μη ανεπτυγμένες περιοχές της χώρας επιβεβαιώνουν τις δυνατότητες που υπάρχουν για τη χρονική και χωρική επέκταση της τουριστικής δραστηριότητας.

Τα στοιχεία για τη συνολική εικόνα του ελληνικού τουρισμού καταγράφουν η μελέτη του Ινστιτούτου του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΙΝΣΕΤΕ) με τίτλο «Ετήσια Έκθεση Ελληνικού Τουρισμού, 2023» (Δεκέμβριος 2024) αλλά και οι επιμέρους σχετικές μελέτες ανά Περιφέρεια. Πέραν της συνολικής εικόνας για τα τουριστικά μεγέθη και τις επιδόσεις του ελληνικού τουρισμού και τις τουριστικές υποδομές, τα ξενοδοχεία, τους αρχαιολογικούς χώρους, τα μουσεία, τους προορισμούς κ.α. εφέτος περιλαμβάνονται εμπλουτισμένα στοιχεία σχετικά με την ζήτηση σε καταλύματα βραχυχρόνιας μίσθωσης αλλά και αξιολογήσεις της εμπειρίας ανά Περιφέρεια. Οι αξιολογήσεις συλλέγονται από 45 πηγές/πλατφόρμες, όπως π.χ. Airbnb, Google, Expedia.com, Booking.com, Facebook, TripAdvisor κ.α., οι οποίες αντιπροσωπεύουν το 95% όλων των δεδομένων εμπειρίας που είναι διαθέσιμα στο διαδίκτυο. Τέλος, στην έκθεση προστέθηκαν και στοιχεία θετικών/αρνητικών σχολίων για ξενοδοχεία που αναρτήθηκαν στο διαδίκτυο και επηρεάζουν το επίπεδο ικανοποίησης των πελατών ξενοδοχείων.

Τα τουριστικά μεγέθη του 2023

Αναλυτικότερα όσον αφορά τις επιδόσεις του ελληνικού τουρισμού το 2023:
-Ο εισερχόμενος τουρισμός στην Ελλάδα την περίοδο 2019-2023 σημείωσε αύξηση κατά 4%, από 31,3 εκατ. το 2019 σε 32,7 εκατ. ταξιδιώτες το 2023. Σε ό,τι αφορά την κρουαζιέρα, την περίοδο 2019- 2023 οι αφίξεις επιβατών κρουαζιέρας σημείωσαν αύξηση κατά 26%, από 2,7 εκατ. το 2019 σε 3,3 εκατ. το 2023. Συνολικά, οι διεθνείς αφίξεις άγγιξαν τα 36 εκατ. σημειώνοντας 6% αύξηση σε σχέση με το 2019 (34 εκατ.). Ως προς την εποχικότητα, ο κύριος όγκος αφίξεων παραδοσιακά εντοπίζεται από την έναρξη έως την λήξη της καλοκαιρινής περιόδου (Απρίλιος-Σεπτέμβριος) συγκεντρώνοντας το 2019 το 80% και το 2023 το 79% των αφίξεων. Παραδοσιακά, το κύριο μέσο που επιλέγουν οι τουρίστες που επισκέπτονται την Ελλάδα είναι το αεροπλάνο και ακολουθεί το αυτοκίνητο, το πλοίο και το τρένο. Η τάση αυτή ενισχύθηκε περαιτέρω μετά το 2019 για το αεροπλάνο (από 66% το 2019 σε 73% το 2023).

-Το 2023, οι εισπράξεις του εισερχόμενου τουρισμού κατέγραψαν νέο ρεκόρ στα 19,8 δισ. ευρώ (πλην κρουαζιέρας) με αύξηση κατά 12%, από τα 17,7 δισ. ευρώ του 2019. Οι εισπράξεις από την κρουαζιέρα σημείωσαν αύξηση την περίοδο 2019-2023 κατά 70%, από 499 εκατ. ευρώ το 2019 σε 847 εκατ. ευρώ το 2023. Συνολικά, οι εισπράξεις από τον εισερχόμενο τουρισμό και την κρουαζιέρα έφτασαν τα 20,7 δισ. ευρώ σημειώνοντας αύξηση 14% σε σχέση με το 2019 (18,2 δισ. ευρώ). Σε ό,τι αφορά την εποχικότητα των εισπράξεων, από την έναρξη έως τη λήξη της καλοκαιρινής περιόδου (Απρίλιος-Σεπτέμβριος), σημειώνεται το 85% των εισπράξεων (τόσο για το 2019 όσο και το 2023).

-Η Μέση Δαπάνη ανά Επίσκεψη στην Ελλάδα την περίοδο 2019-2023 σημείωσε αύξηση κατά 13%, από 482 ευρώ το 2019 σε 546 ευρώ το 2023. Η Μέση Δαπάνη ανά Διανυκτέρευση την ίδια περίοδο σημείωσε αύξηση κατά 14%, από 76 ευρώ το 2019 σε 87 ευρώ το 2023, ενώ η Μέση Διάρκεια Παραμονής σημείωσε οριακή μείωση κατά 1% στις 6,3 διανυκτερεύσεις.

-Οι διανυκτερεύσεις στην Ελλάδα την περίοδο 2019-2023 κατέγραψαν μείωση κατά
2% (από 232,5 εκατ. το 2019 σε 227,9 εκατ. το 2023). Επιμέρους, όλες οι Περιφέρειες σημείωσαν μείωση στον αριθμό των διανυκτερεύσεων τους, με εξαίρεση τις Περιφέρειες Κρήτης (6%, από 43,3 εκατ. το 2019 σε 45,8 εκατ. το 2023), Αττικής (30%, από 34 εκατ. σε 44,3 εκατ. το 2023), Ιονίων Νήσων (13%, από 23,7 εκατ. σε 26,9 εκατ. το 2023) και Ηπείρου (8%, από 4 εκατ. το 2019 σε 4,3 εκατ. το 2023).

-Ως προς τις εισπράξεις ανά Περιφέρεια, από το σύνολο των 19,8 δισ. ευρώ το 2023, η εικόνα είναι μικτή. Αύξηση καταγράφουν οι Περιφέρειες Νοτίου Αιγαίου (3% στα 5,3 δισ. ευρώ το 2023), Κρήτης (44%, στα 5,2 δισ. ευρώ το 2023), Αττικής (46% στα 3,8 δισ. ευρώ το 2023), Ιονίων Νήσων (7%, στα 2 δισ. ευρώ το 2023) και Ηπείρου (26% στα 330 εκατ. ευρώ το 2023). Αντίθετα, μείωση κατέγραψαν οι Περιφέρειες Κεντρικής Μακεδονίας (33% στα 1,5 δισ. ευρώ το 2023), Πελοποννήσου (8% στα 383 εκατ. ευρώ το 2023), Αν. Μακεδονίας & Θράκης (26% στα 326 εκατ. ευρώ το 2023), Θεσσαλίας (29% στα 253 εκατ. ευρώ το 2023), Δυτικής Ελλάδας (18% στα 210 εκατ. ευρώ το 2023), Στερεάς Ελλάδας (8% στα 166 εκατ. ευρώ το 2023), Βορείου Αιγαίου (10% στα 149 εκατ. ευρώ το 2023) και Δυτικής Μακεδονίας (33% στα 51 εκατ. ευρώ το 2023).

Η βραχυχρόνια μίσθωση

Οι διανυκτερεύσεις που έγιναν μέσω της πλατφόρμας Airbnb, σε καταλύματα βραχυχρόνιας μίσθωσης στην Ελλάδα την περίοδο 2019-2023 κατέγραψαν αύξηση κατά +34%. Συγκεκριμένα, ενώ το 2019 οι διανυκτερεύσεις – σε επίπεδο καταλυμάτων – ανήλθαν σε 10,9 εκατ. ενώ το 2023 σε 14,6 εκατ. Δεδομένου ότι σε πολλές περιπτώσεις διανυκτερεύουν δύο ή περισσότερα άτομα ανά κατάλυμα, σε επίπεδο ατόμων ο αριθμός διανυκτερεύσεων ήταν σημαντικά μεγαλύτερος, αν και δεν διατίθενται ακριβή στοιχεία. Επισημαίνεται ότι τα στοιχεία ζήτησης που παρουσιάζονται στη μελέτη του ΙΝΣΕΤΕ (διανυκτερεύσεις, μέση δαπάνη ανά διανυκτέρευση και πληρότητα) αφορούν αλλοδαπούς και ημεδαπούς επισκέπτες και μόνο για κρατήσεις με λιγότερες από 28 διανυκτερεύσεις

Αναφορικά με την ποσοστιαία κατανομή, η Περιφέρεια Αττικής αντιπροσώπευε το 2023 το 23% των διανυκτερεύσεων σε καταλύματα βραχυχρόνιας μίσθωσης της χώρας και ακολουθούν οι Περιφέρειες Κρήτης (17%), Κυκλάδων (15%), Ιονίων Νήσων (13%), Κεντρικής Μακεδονίας (10%), Πελοποννήσου (5%), Δωδεκανήσων (5%), Θεσσαλίας (4%), Αν. Μακεδονίας & Θράκης (2%), Στερεάς Ελλάδας (2%), Ηπείρου (1%), Βορείου Αιγαίου (1%), Δυτικής Ελλάδας (1%) και Δυτικής Μακεδονίας (0,2%). Αξιοσημείωτο είναι ότι το 78% των διανυκτερεύσεων καταγράφεται στις νησιωτικές Περιφέρειες (Κρήτης, Κυκλάδων και Ιονίων Νήσων) και στα μεγάλα αστικά κέντρα της χώρας (Αττική και Κεντρική Μακεδονία).

Η Μέση Δαπάνη ανά Διανυκτέρευση σε καταλύματα βραχυχρόνιας μίσθωσης στην Ελλάδα την περίοδο 2019-2023 σημείωσε αύξηση όλους τους μήνες. Ενδεικτικά για τους δύο καλοκαιρινούς μήνες στην αιχμή της σεζόν, τον Ιούλιο αυξήθηκε κατά 34%, από 119 ευρώ το 2019 σε 159 ευρώ το 2023 και τον Αύγουστο κατά 33% από 125 ευρώ το 2019 σε 166 ευρώ το 2023). Η Μέση Δαπάνη ανά Διανυκτέρευση αφορά μέσες τιμές καταλύματος και όχι μέση δαπάνη ανά ταξιδιώτη.

Ο κ. Ηλίας Κικίλιας, Γενικός Διευθυντής του ΙΝΣΕΤΕ δήλωσε σχετικά: «Η Ελλάδα διαθέτει ισχυρούς τουριστικούς πόρους και οι ετήσιες εκθέσεις αναδεικνύουν τις τεράστιες δυνατότητες να μετατραπούν οι πόροι αυτοί σε πολυδιάστατες τουριστικές εμπειρίες. Το ΙΝΣΕΤΕ με συνέπεια παρέχει σε όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη εργαλεία και δεδομένα για τον σχεδιασμό στρατηγικών ανάπτυξης σε περιφερειακό επίπεδο, δίνοντας έμφαση στη μείωση της εποχικότητας και τη γεωγραφική διεύρυνση της τουριστικής δραστηριότητας. Άλλωστε, όπως όλα δείχνουν ο τομέας ακολουθεί διεθνώς μια πορεία που χαρακτηρίζεται από σταθερά αυξανόμενα μεγέθη. Το ερώτημα που τίθεται εφεξής είναι πώς η Ελλάδα θα διεκδικήσει το μερίδιο που της αναλογεί από την παγκόσμια αυτή τάση ενισχύοντας μια βιώσιμη και ισόρροπη ανάπτυξη που θα ωφελήσει τους μόνιμους κατοίκους σε προορισμούς στο σύνολο της χώρας.»