Μεγάλη Παρασκευή: Ω Γλυκύ μου Έαρ - Τα Εγκώμια της Θεοτόκου

Η Μεγάλη Παρασκευή είναι η ημέρα της απόλυτης θλίψης, με την Εκκλησία να θρηνεί τον θάνατο του Ιησού στον Σταυρό. Η ακολουθία του Επιταφίου, με τα Εγκώμια της Θεοτόκου, αποτελεί το κορυφαίο σημείο. Το "Ω Γλυκύ μου Έαρ", μέρος των Εγκωμίων, αποδίδεται παραδοσιακά στον Ιωάννη τον Δαμασκηνό, όπως σημειώνει ο Ευστράτιος Αργέντης (1955), και εκφράζει τον μητρικό θρήνο της Παναγίας.

Ο Ιωάννης Φουντούλης αναλύει, σύμφωνα με το flash.gr, πώς οι τρεις στάσεις των Εγκωμίων («Η ζωή εν τάφω», «Άξιον εστί», «Αι γενεαί πάσαι») συνδέουν τον πόνο της Θεοτόκου με τη θεία θυσία (Φουντούλης, 1990). Ο π. Αλέξανδρος Σμέμαν τονίζει ότι η περιφορά του Επιταφίου ενώνει τους πιστούς σε μια πράξη συλλογικής συμμετοχής στο Πάθος (Schmemann, 1986).

Ο π. Ιωάννης Μέγεντορφ προσθέτει ότι η ημέρα αυτή αποκαλύπτει το παράδοξο της χριστιανικής πίστης: ο θάνατος γίνεται πηγή ζωής (Meyendorff, 1987). Στις εκκλησίες, η καμπάνα χτυπά πένθιμα, ενώ τα λουλούδια που στολίζουν τον Επιτάφιο συμβολίζουν την ελπίδα μέσα στη θλίψη.

Ο Γεώργιος Φλωρόφσκυ βλέπει στη Μεγάλη Παρασκευή την κορύφωση της θείας κένωσης, όπου ο Χριστός ταυτίζεται πλήρως με την ανθρώπινη οδύνη (Φλωρόφσκυ, 1972). Η ατμόσφαιρα γεμίζει σιωπή και κατάνυξη, με τους πιστούς να συμμετέχουν ψάλλοντας και να περνούν κάτω από τον Επιτάφιο, σε μια πράξη ταπείνωσης και ευλάβειας. Η ημέρα κλείνει με την προσδοκία της Ανάστασης.