Παπαηλιού: "Έχουμε εισέλθει απροετοίμαστοι στη μεταλιγνιτική περίοδο"

Ο Βουλευτής Αρκαδίας και Τομεάρχης Δικαιοσύνης του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία Γιώργος Παπαηλιού στη Μεγαλόπολη, στην Ευρωπαϊκή Συνδιάσκεψη στο πλαίσιο της πολωνικής προεδρίας στην ΕΕ, που συνδιοργανώνουν ο Δήμος Μεγαλόπολης, η Αρκαδία Α.Ε. και ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Στρατηγικού Σχεδιασμού

Το πρόγραμμα της συνδιάσκεψης είναι πλούσιο και καλύπτει ευρύ κύκλο θεμάτων.

Η ενέργεια, το βασικό αντικείμενο της συνδιάσκεψης, (και) λόγω της φιλοξενούσας πόλης, της Μεγαλόπολης, συνδέεται με τα κυριαρχικά δικαιώματα της χώρας που αμφισβητούνται από
τη γείτονα Τουρκία, την άμυνα-την ασφάλεια-την προστασία των συνόρων, και βέβαια στο πλαίσιο των αλλαγών που συντελούνται στο διεθνές πεδίο.

Η νέα αμερικανική πολιτική ηγεσία δεν λαμβάνει υπόψη τη διεθνή νομιμότητα, το διεθνές δίκαιο και τις διεθνείς συνθήκες, Η δε ΕΕ, διακατεχόμενη από έναν παράλογο και εμμονικό αντιρωσισμό, μία ενεργό εχθρότητα έναντι της Ρωσίας προωθεί ένα είδος οικονομίας πολέμου, με τη συμμετοχή και της Τουρκίας, που, μετά την παράνομη εισβολή του 1974, κατέχει το 40 % περίπου του εδάφους της Κύπρου, κράτους- μέλους της ΕΕ.

Η κυβέρνηση της ΝΔ, με πρόσχημα και εν ονόματι της απολιγνιτοποίησης, αποφάσισε και προώθησε τη βίαιη διακοπή λειτουργίας των λιγνιτικών μονάδων, χωρίς σχέδιο και εντός ανεπαρκέστατου-ασφυκτικού χρονικού διαστήματος για την προετοιμασία-τη διαμόρφωση της «μεταλιγνιτικής εποχής» και παράλληλα την ανάθεση της ηλεκτροπαραγωγής σε ιδιωτικές μονάδες φυσικού αερίου.

Η υποκατάσταση του λιγνίτη από το φυσικό αέριο, το οποίο έχει επίσης αρνητικό περιβαλλοντικό αποτύπωμα, είναι εισαγόμενο, ακριβότερο και συνδέεται με ισχυρά συμφέροντα και στην Ελλάδα και διεθνώς, πλαισιώνεται με την παράλληλη πώληση σε ιδιώτες του συνόλου του δικτύου φυσικού αερίου της χώρας. 

Η Μεγαλόπολη, μία από τις περιοχές, με αποθέματα λιγνίτη, που φιλοξενούσε λιγνιτικές μονάδες της ΔΕΗ, είχε επί δεκαετίες σημαντική και κρίσιμη προσφορά στην ελληνική οικονομία, εις βάρος του περιβάλλοντος και της υγείας των κατοίκων της.

Ο «θάνατος» των λιγνιτικών μονάδων της ΔΕΗ αποτελεί συντριπτικό πλήγμα για τη Μεγαλόπολη αλλά και για ολόκληρη την Αρκαδία. Έχουν χαθεί και χάνονται πολλές θέσεις εργασίας άμεσα (στο ενεργειακό κέντρο της ΔΕΗ), και και πολλές άλλες έμμεσα, ως αποτέλεσμα του μαρασμού της περιοχής.

Έχουμε εισέλθει στη «μεταλιγνιτική» περίοδο. Έχουμε εισέλθει απροετοίμαστοι. Δεν θα σχολιάσω, αν αυτό, δηλαδή το κλείσιμο των λιγνιτικών μονάδων, έπρεπε να γίνει. Πάντως και αν ακόμη δεν υπήρχε άλλη δυνατότητα λόγω κοινοτικών δεσμεύσεων αυτό δεν έπρεπε να γίνει με βίαιο τρόπο – άλλες χώρες, το διαπραγματεύτηκαν και το «πήγαν παραπέρα. Δυστυχώς η κυβέρνηση της ΝΔ δεν διαπραγματεύτηκε, αλλά υπετάγη πλήρως στις επιταγές των Βρυξελλών και των «μεγάλων και ισχυρών» συμφερόντων. Έτσι σήμερα, βρισκόμαστε σε ένα σημείο που πρέπει να
ξεκινήσουμε από την αρχή.

Το κυβερνητικό σχέδιο «δίκαιης μετάβασης», το οποίο είναι σχέδιο «άδικης μετάβασης», δεν πληροί τους διαδικαστικούς και ουσιαστικούς όρους ενός στρατηγικού σχεδίου.

Δρομολογήθηκε, χωρίς ουσιαστική διαβούλευση με την τοπική κοινωνία, με προχειρότητα, χωρίς γνώση των χαρακτηριστικών της περιοχής και με έλλειψη πρόνοιας για την οικονομική και κοινωνική συνοχή της. Δεν συνιστά ένα συγκροτημένο σχέδιο, ώστε δοθεί προοπτική στην περιοχή.

Τα προτεινόμενα και λαμβανόμενα μέτρα είναι σημειακά και αποσπασματικά. Κατά καιρούς εξαγγέλλονται μέτρα και παροχές. Πόροι υποτίθεται ότι διατίθενται, όμως δεν έχουν φθάσει ποτέ στη Μεγαλόπολη. Θα επηρεάσει την εξέλιξη των πραγμάτων η αποκατάσταση των πρώην λιγνιτικών εδαφών. Το είδος και ο τρόπος αποκατάστασης εξαρτάται από τον προορισμό της μελλοντικής χρήσης τους, που προϋποθέτει και συνεπάγεται οριοθέτηση και καθορισμό των χρήσεων γης.

Χρειάζονται δημόσιες επενδύσεις για την κατασκευή έργων υποδομής που να διευκολύνουν την πρόσβαση, τις επικοινωνίες και τη σύνδεση με τον τομέα της ενέργειας, στον οποίο υπάρχει
τεχνογνωσία και μακρά παράδοση.

Είναι απαραίτητες και δυστυχώς παραλείπεται στο κυβερνητικό σχέδιο η προώθηση των ενεργειακών κοινοτήτων, που οδηγεί την αυτοδιοικητική, επιχειρηματική και οικιακή αυτονομία, με την αξιοποίηση των ανανεώσιμων πηγών για την ηλεκτροπαραγωγή και συστημάτων αποθήκευσης.

Απαραίτητη είναι και η δημιουργία βιομηχανικού πάρκου, το οποίο να στεγάζει και κέντρο έρευνας που να συνδέεται (και) με το Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου. Το βιομηχανικό πάρκο θα συμβάλει στην προσέλκυση επενδύσεων, που όμως πρέπει να εντάσσονται σε έναν ευρύτερο σχεδιασμό, ώστε να οικοδομηθεί στέρεη παραγωγική βάση για τη δημιουργία σταθερών θέσεων εργασίας.

Τα φωτοβολταϊκά πάρκα και οι ανεμογεννήτριες, εκτός του ότι επιφέρουν υποβάθμιση του περιβάλλοντος, του φυσικού, αισθητικού, μυθολογικού-ιστορικού και πολιτιστικού αποτυπώματος των περιοχών όπου εγκαθίστανται, δεν συνιστούν δραστηριότητα εντάσεως εργασίας, ώστε να δημιουργούνται θέσεις εργασίας. Και μάλιστα χωρίς να υπάρχει οποιοσδήποτε σχεδιασμός, και ιδιαίτερα χωρίς ειδικό χωροταξικό σχέδιο, χωρίς την ανοικτή συμμετοχή της τοπικής κοινωνίας και των φορέων της.

Όλα παραχωρούνται στα «μεγάλα και ισχυρά» συμφέροντα.

Ρόλο θα διαδραματίσουν-διαδραματίζουν και τα κίνητρα που παρέχονται-θα παρασχεθούν, αφού είναι απαραίτητα για την προσέλκυση επενδύσεων. Εκ των πραγμάτων και δικαίως η περιοχή της Μεγαλόπολης πρέπει να περιληφθεί στη ζώνη με τα υψηλότερα κίνητρα, και στη συνέχεια να υπάρξει διαβάθμιση των κινήτρων την περιφερειακή ενότητα Αρκαδίας, που εν συνόλω πλήττεται από τη διακοπή λειτουργίας των λιγνιτικών μονάδων. Εξ αιτίας όλων αυτών, η τοπική κοινωνία μαραζώνει. Οι νέοι άνθρωποι φεύγουν, ενώ στους εναπομείναντες προκαλείται αβεβαιότητα, ανασφάλεια και ανησυχία.

Προτείνεται, ακόμη και τώρα, η ουσιαστική και σοβαρή διαβούλευση με αυτήν (την τοπική κοινωνία), για την προετοιμασία της «μεταλιγνιτικής περιόδου», ώστε να προσδιοριστεί η κατεύθυνση της παραγωγικής ανασυγκρότησης και η δημιουργία σταθερών θέσεων εργασίας, που θα επιτρέψει στους νέους της περιοχής να παραμείνουν και να δημιουργήσουν στον τόπο τους.

Είναι αναγκαίο, η ενεργειακή μετάβαση να έχει το δυνατόν λιγότερο οικονομικό και κοινωνικό κόστος και ο αναπτυξιακός επαναπροσανατολισμός της περιοχής να είναι και ομαλός και δίκαιος και ολιστικός.

Ο χρόνος αποτελεί κρίσιμο μέγεθος για την επιτυχία του εγχειρήματος. Εντός αυτού του χρόνου, πρέπει να ενεργοποιηθούν όλοι όσοι εμπλέκονται στη σχετική διαδικασία. Όμως αυτό το χρόνο δεν τον έδωσε, ούτε τώρα τον δίδει η κυβέρνηση της ΝΔ. Μόνον έτσι η Μεγαλόπολη και η ευρύτερη περιοχή δεν θα καταστεί «κρανίου τόπος».

Η Μεγαλόπολη, που, ως οικονομία και κοινωνία, έχει δομηθεί πέριξ του εργοστασίου της ΔΕΗ πρέπει να αναζητήσει και να σχεδιάσει διεξόδους για την επιβίωση και την ανάπτυξή της,
κατά τη «μεταλιγνιτική περίοδο», βάσει των συγκριτικών πλεονεκτημάτων της (η γεωγραφική θέση της στο κέντρο της Πελοποννήσου, οι ενεργειακές υποδομές, οι μεγάλες εκτάσεις που βέβαια πρέπει να αποκατασταθούν, ένα πολύ καλά τεχνικά καταρτισμένο προσωπικό που θα χρειαστεί επανακατάρτιση, σημεία πολιτιστικής, μυθολογικής, ιστορικής αναφοράς για τα οποία χρειάζεται συνολική παρέμβαση – το Αρχαίο Θέατρο Μεγαλόπολης, το Λύκαιον Όρος που και αυτό απειλείται να γίνει χώρος εγκατάστασης ανεμογεννητριών και περιοχές στις οποίες έλαβαν χώραν σημαντικά γεγονότα της Επανάστασης του 1821 και έδρασαν πρωταγωνιστές της (Θ. Κολοκοτρώνης, Παπαφλέσσας κ.α.).

Με την αξιοποίηση όλων αυτών των συγκριτικών πλεονεκτημάτων, η Μεγαλόπολη μπορεί να παραμείνει ζώσα και να ξαναγίνει ζωντανή.