Διαφορα

Παραδοσιακή Πρωτοχρονιά στη Βυτίνα!

Περιγραφή μιας παραδοσιακής παραμονής Πρωτοχρονιάς, αλλά και ανήμερα την ημέρα της Πρωτοχρονιάς στη Βυτίνα, πολλά πολλά χρόνια πριν......

"Το πρωί προτού ακόμα φέξει τα παιδιά γυρίζουν τα σπίτια και λένε τον Άγιο Βασίλη (τα κάλαντα). Το βράδυ τα λένε στα μαγαζιά!

Οι νοικοκυρές την παραμονή, φτιάχνουν τη βασιλόπιτα και την στολίζουν από πάνω με ασπρισμένες μυγδαλοκολήνες. Φτιάχνουν μαργαρίτες, γράφουν "Χρόνια Πολλά" και τον αριθμό του χρόνου και βάζουν μέσα το φλουρί για να δουν σε ποιον θα τύχει!

Παλιότερα δεν έφτιαχναν βασιλόπιτα, παρά έφτιαχναν την "μπογάτσα". Έπαιρναν ψιλοκοσκινισμένο αλεύρι, έριχναν μέσα λάδι, ζάχαρη, ρακή, τριμμένα κανελογαρύφαλα και το φλουρί. Το βράδυ της παραμονής οι συγγενείς και οι φίλοι, μαζεύονται σ' ενός το σπίτι και κει παίζουν τον "Άγιο Βασίλη", το "τριανταένα" για να δουν ποιος θα είναι ο τυχερός.

Στις δώδεκα η ώρα τα μεσάνυχτα παρά ένα λεπτό, σβήνουν τα λυχνάρια, ή τις λάμπες, ή τα φώτα, για να υποδεχθούν τον καινούργιο χρόνο. Μόλις η ώρα είναι δώδεκα ακριβώς, τότε ανάβουν τα φώτα, λένε "Χρόνια Πολλά και Ευτυχισμένος ο Καινούργιος Χρόνος", και η νοικοκυρά τους φιλεύει γλυκά για να γλυκάνουν τον καινούργιο χρόνο.

Οι γονείς την παραμονή το βράδυ βάζουν στα παπούτσια των παιδιών ή κάτω από τα κρεβάτια τους, δώρα για τα παιδιά τους, δήθεν ότι τους τα έφερε ο Άγιος Βασίλης από την καμινάδα.

Τα ξημερώματα τ' Άγιο Βασιλιού ή την παραμονή μετά τα μεσάνυχτα, μόλις αλλάξει ο καινούργιο χρόνος, η νοικοκυρά σφάζει στο κατώφλι του σπιτιού τον κόκορα για να ματώσουν τον χρόνο και να πάει γούρι όλη η χρονιά. Τον κόκορα τον φτιάχνει μακαρονάδα και την τρώνε την Πρωτοχρονιά! 

 

Ανήμερα

Με την τρίτη καμπάνα πηγαίνουν όλοι στην εκκλησία. Μόλις σχολάσει δίνουν ο ένας στον άλλον ευχές.

Την Πρωτοχρονιά προσπαθούν να δουν ή να συναντήσουν ή να έρθει στο σπίτι τους άνθρωπος με καλό "αναραχό", για να πάει όλος ο χρόνος καλά. Την ημέρα αυτή πρέπει να είμαστε χαρούμενοι και να μη μαλώνουμε μεταξύ μας γιατί έτσι θα περάσουμε όλη τη χρονιά. Αυτός που πάει στου άλλου το σπίτι πρέπει να μπαίνει με το δεξί πόδι, για να έρχονται όλα δεξιά (καλά) σ' εκείνο το σπίτι.

Οι γονείς την Πρωτοχρονιά κάνουν "μπουναμά" (δίνουν χρήματα), στα παιδιά τους. Το ίδιο κάνουν και οι νονοί στα βαφτιστήρια τους. Την Πρωτοχρονιά κάνουν δώρα και αναμεταξύ τους οι αρραβωνιασμένοι.

Το μεσημέρι η νοικοκυρά έχει έτοιμο το τραπέζι με τον κόκορα και την μακαρονάδα, τη βασιλόπιτα η μπογάτσα, τα γλυκίσματα, το κρασί και τα φρούτα. Ο αφέντης του σπιτιού, κάνει το σταυρό του, λέει: "Χρόνια Πολλά και Ευτυχισμένος ο Καινούργιος χρόνος" και κόβει κομμάτια τη βασιλόπιτα. Κόβει πρώτα το κομμάτι του Χρίστου και μετά με τη σειρά, της Παναγιάς, τ' άγιο Βασίλη, του σπιτιού, του παππού, της γιαγιάς, των θείων, δικό του, της μητέρας, του ξενιτεμένου και των παιδιών ανάλογα με την ηλικία τους. 

Σε όποιον τύχει το φλουρί, αυτός είναι ο τυχερός της χρονιάς.

Το βράδυ ξανά τρώνε και αφήνουν ορισμένα φαγητά πάνω στο τραπέζι, για να περάσει ο Άγιος Βασίλης να φάει και για να είναι πάντα γεμάτο το τραπέζι τους απ' όλα τ' αγαθά του θεού."

 

Βιβλίο: "Η Λαογραφία της Βυτίνας ήθη και έθιμα"

Σχόλια

Το Arcadia938.gr σέβεται όλες τις απόψεις, αλλά διατηρεί το δικαίωμα μη δημοσίευσης υβριστικών, συκοφαντικών, ρατσιστικών σχολίων και διαφημίσεων, καθώς αντιβαίνουν στις διατάξεις την κείμενης νομοθεσίας. Τα σχόλια απηχούν αποκλειστικά προσωπικές απόψεις αναγνωστών.